7 września obchodzony był Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza na rzecz Błękitnego Nieba. To doskonała okazja do tego, aby przypomnieć jakie działania na rzecz poprawy jakości powietrza podejmuje stolica.

Jakość powietrza w Warszawie systematycznie się poprawia, o czym świadczą wskaźniki zanieczyszczeń: pyłu zawieszonego PM10 i PM 2,5, benzo(a)pirenu i dwutlenku azotu. Zarówno w 2019, jak i w 2020 r. miejskie stacje pomiarowe odnotowały ich niższe stężenie, porównując rok do roku. Aby podtrzymać ten spadkowy trend, miasto podejmuje szereg inicjatyw na rzecz czystego powietrza.

Likwidacja kopciuchów

Jednym z ważniejszych działań na rzecz poprawy jakości powietrza w Warszawie jest likwidacja przestarzałych pieców na paliwo stałe lub olej opałowy. Stolica stopniowo pozbywa się kopciuchów. Tylko w latach 2018-2020 udało się usunąć 1200 z 2000 zatruwających powietrze pieców w lokalach komunalnych. Pod koniec sierpnia br. Rada m.st. Warszawy przyznała 3 mln zł dotacji dla dzielnicy Włochy na likwidację kopciuchów. Przekazana kwota pozwoli na usunięcie wszystkich przestarzałych pieców w lokalach komunalnych w tej dzielnicy do końca przyszłego roku.

Stolica zachęca również do wymiany kopciuchów na bardziej ekologiczne źródło ogrzewania w lokalach prywatnych. Niedawno ruszyła kampania „Czas pokonać smoga” informująca o miejskich dotacjach na ten cel. Jeszcze tylko do końca tego roku ich wysokość może sięgać nawet do 90% poniesionych kosztów. W przyszłym roku wsparcie finansowe zmaleje do 70%, a od 2023 r. likwidację starego pieca warszawiacy będą musieli pokryć z własnej kieszeni. Od 2017 r., czyli od początku funkcjonowania warszawskiego programu dotacyjnego, łączna wysokość dofinansowania na likwidację kopciuchów wyniosła ponad 25 mln zł, z czego tylko w latach 2019-2020 wypłacone środki przekroczyły łącznie 20 mln zł.

Wciąż pozostaje jednak wiele do zrobienia. Szacuje się, że w Warszawie w zasobach prywatnych nadal działa około 15 tysięcy kopciuchów. Ich dokładna liczba będzie znana po zakończeniu inwentaryzacji, którą dla stolicy przeprowadzi wyłoniona w przetargu firma zewnętrzna. Jeszcze w ubiegłym roku pilotażowo program inwentaryzacji w nieruchomościach niepodłączonych do sieci ciepłowniczej i gazowej na terenie Targówka przeprowadziła Krajowa Izba Kominiarzy. Zebrane wówczas informacje trafiły do miejskiego Systemu Inwentaryzacji Źródeł Ciepła (SEZO).

Monitoring jakości powietrza

Dzięki warszawskiemu systemowi monitoringu jakości powietrza mieszkańcy mogą uzyskać aktualne informacje dotyczące ewentualnych zanieczyszczeń powietrza i związanych z tym zaleceń. Dotychczas system opierał się na danych pozyskanych ze stacji Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ), spośród których tylko jedna miała charakter komunikacyjny, czyli mierzyła jakość powietrza przy głównej arterii transportowej.

W 2020 r. powstały dwie nowe stacje referencyjne, które należą do m.st. Warszawy. Zostały zbudowane przy ul. Grochowskiej 244a i al. Solidarności 83/89 i są stacjami komunikacyjnymi, dzięki czemu pozwolą monitorować jakość powietrza w najbardziej zanieczyszczonych lokalizacjach wzdłuż głównych ulic miasta. Obie zostały wybudowane w standardzie stacji GIOŚ.

Już wkrótce system monitorowania jakości powietrza w Warszawie stanie się bardziej kompleksowy. Istniejąca sieć stacji referencyjnych zostanie uzupełniona 165 dodatkowymi czujnikami rozmieszczonymi we wszystkich dzielnicach stolicy i kilkunastu gminach ościennych. Obecnie trwa przetarg na wybór firmy, która zajmie się ich montażem.

Edukacja

Równie ważna, jak podejmowanie już teraz konkretnych działań na rzecz poprawy jakości powietrza, jest edukacja od najmłodszych lat. Dlatego na początku tego roku Miasto przygotowało i przekazało warszawskim szkołom ponadpodstawowym i najstarszym klasom szkół podstawowych materiały dotyczące zanieczyszczeń powietrza i zmiany klimatu. Opracowane scenariusze lekcji mają ułatwić uczniom zrozumienie ważnych obecnie problemów cywilizacyjnych, wskazać kierunki niezbędnych zmian i zmotywować do działania. Materiały dla młodszych grup wiekowych zostaną opracowane jeszcze w tym roku.

Inwestycje

Duży wpływ na jakość powietrza ma również ograniczanie spalin i przechodzenie na bardziej ekologiczne środki transportu. Dlatego Warszawa stale rozwija ofertę transportu publicznego i realizuje inwestycje w tym zakresie. To nie tylko planowanie i rozbudowa kolejnych linii metra, czy torowisk pod linie tramwajowe, ale również inwestycje w nisko- i zeroemisyjne pojazdy. Doskonałym przykładem są elektryczne i zasilane gazem autobusy miejskie. Obecnie po stolicy kursuje w sumie 460 takich pojazdów, co sprawia, że Warszawa jest jednym z europejskich liderów w dziedzinie eksploatacji zeroemisyjnych autobusów.

Fot. Pixabay