Tętniąca życiem, pełna energii i kolorów eksplozja kultury żydowskiej opanuje Warszawę między 26 sierpnia a 3 września 2023 roku. Jak zawsze, królować będą dwa filary kultury: muzyka i teatr, co oznacza duże plenerowe koncerty, kameralne występy i recitale. Teatralne premiery i pokazy znanych już sztuk, czytania performatywne i małe formy teatralne. Wszystko to ożywi przestrzeń miasta, przenikając z jego zakątków do serc widzów. Na stronie www.shalom.pl dostępny jest szczegółowy program festiwalu. Można już kupić bilety na wszystkie wydarzenia

- Warszawa Singera to kultura żydowska prezentowana w najlepszym wydaniu. Nie tylko odkrywamy dla naszych widzów niesamowitych artystów, pisarzy, muzyków i ich innowacyjne projekty, ale dajemy też szansę na zrozumienie żydowskiej historii, tradycji i zwyczajów. Festiwal to platforma dla dyskusji, wymiany poglądów i wiedzy - podkreśla Gołda Tencer, pomysłodawczyni i dyrektorka festiwalu, a także dyrektorka i aktorka warszawskiego Teatru Żydowskiego.

Jak to się zaczęło?

Przywołując historię, wracamy do momentu, gdy Gołda Tencer, pełna pasji i optymizmu, ogłosiła swoim kolegom: "Kochani, robię wielki festiwal! Macie pomysły, chętnie je usłyszę". Było to na początku 2004 roku, długo zanim ktoś przewidział, że Teatr Żydowski może zniknąć z Placu Grzybowskiego... W połowie października tego samego roku Plac Grzybowski napełnił się kolorowym tłumem artystów i gości pierwszego Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. Z czasem, cztery dni festiwalu przekształciły się w dziewięć, a liczba wydarzeń wzrosła z 60 do około 150 rocznie... Festiwal zyskał partnerów, patronów, sponsorów, swoją wierną publiczność i instytucje, które razem z nim tworzą Warszawę Singera już od 20 lat!

Rozpoczęcie festiwalu

Festiwalowy maraton rozpocznie się w tym roku w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, koncertem niezwykłego duetu: doskonałych wokalistek i wszechstronnych artystek, Achinoam Nini (Noa) z Izraela z gościnnym udziałem Anny Marii Jopek. Obie to utalentowane kompozytorki, autorki tekstów i wokalistki. Noa, o korzeniach w Jemenie i Izraelu, której droga życia przeszła również przez Stany Zjednoczone, może poszczycić się niemal 20 albumami i ponad 30-letnią obecnością na scenie, podczas której występowała ztakimi legendami jak Stevie Wonder, Andrea Bocelli czy Sting.

Teatr

Ważną cześć festiwalu stanowi teatr. Tegoroczny repertuar teatralny jest wyjątkowo bogaty. W Teatrze Żydowskim, Scenie Letniej oraz Scenie Kameralnej im. Szymona Szurmieja przy ul. Senatorskiej 35, publiczność będzie miała okazję obejrzeć małe formy teatralne oraz czytania performatywne. W tym roku do programu włączone są spektakle: "Rehab. Wszystkie bitwy Amy Winehouse" według scenariusza i w reżyserii Karoliny Kirsz, "Podróżnicy" Pawła Mossakowskiego w reż. Gosi Dębskiej, zrealizowany na 55. rocznicę wydarzeń Marca '68 oraz "Pieśni Getta" według scenariusza i w reż. Gołdy Tencer, przygotowane na 80. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim. Tutaj także odbędzie się czytanie performatywne utworów Irit Amiel w reż. Karoliny Kowalczyk, a także spektakl muzyczno-kabaretowy w wykonaniu artystów Teatru Żydowskiego.

Na większych scenach Teatru Żydowskiego zagoszczą premierowe spektakle (wydarzenia towarzyszące): "Dus buch fyn Gan Ejdn / Księga Raju" na podstawie tekstu Icyka Mangera, w reż. Damiana Josefa Necia; spektakl muzyczny "Jentl" Icchoka Baszewisa Singera i Leah Napolin w reż. Roberta Talarczyka, oparty na opowiadaniu laureata Nagrody Nobla, z muzyką graną na żywo w oryginalnych kompozycjach Hadriana Filipa Tabęckiego; "Madagaskar" - inspirowany losami znanych Polaków pochodzenia żydowskiego, wg tekstu Magdaleny Drab i w reż. Gosi Dębskiej, a także "Circus Kafka", oparty na motywach książki Remigiusza Grzeli "Bagaże Franza K. Podróż, której nigdy nie było", w reż. Michała Walczaka.

Na festiwalu nie zabraknie także recitali, koncertów i spotkań z gośćmi festiwalu.

Muzyka

Festiwal zapewni bogate doświadczenia muzyczne dzięki występom takich artystów jak: Daniel Kahn (Niemcy), Christian Dawid (Niemcy), Jake Shulman-Ment (USA), Thomas Handzel (Niemcy), Izabela Szafrańska, Siostry Rajfer (Izrael), Aleksandra Idkowska, Monika Chrząstowska i Genady Iskchakov. Na scenie letniej Teatru Żydowskiego zaprezentują się także artyści z Włoch: Paola Quagliata oraz zespół Fandujo w składzie: Fruzsina László, Pierpaolo Palazzo, Germán Montes de Oca, proponując unikalną mieszankę muzyki sefardyjskiej, Arbëreshë i tradycyjnych pieśni południowych Włoch, reinterpretowanych przez różne style, od klasycznego do jazzu.

Miejsce to będzie również gospodarzem jednej z najbardziej oczekiwanych imprez festiwalu, przygotowanej przez dyrektorkę i twórczynię festiwalu, Gołdę Tencer, "W kuchni mamy Soni".

Festiwal Warszawa Singera zagości także na scenie Teatru Kwadrat. Tu wystąpią gwiazdy muzyki, które nie potrzebują przedstawiania. Koncerty zaprezentują: wybitny polski pianista jazzowy, Leszek Możdżer oraz niepowtarzalna Aga Zaryan, która w ubiegłym roku świętowała 20-lecie swojej kariery artystycznej. Na festiwalu pojawi się również Mark Elyahu - izraelski muzyk i kompozytor pochodzący z Dagestanu, twórca muzyki filmowej, który gra na tradycyjnym bliskowschodnim instrumencie kemancze (kamancheh). Janusz Tencer zaprosi na wieczór pełen muzyki i humoru, podczas którego wraz z artystami
z grupy Mazl Tow przedstawi program "Bałagan w stolarni".

Synagoga im. Małżonków Nożyków ponownie będzie miejscem uroczystej Hawdali oraz koncertu kantoralnego, który w tym roku po raz pierwszy zakończy festiwal. W koncercie finałowym wystąpią znani i lubiani przez publiczność festiwalu izraelscy kantorzy Israel Nachman i Chaim Stern, przy akompaniamencie Eytana Sobola. Oprócz wydarzeń wpisujących się w unikalny klimat tego miejsca - jednej z ostatnich i jednej z warszawskich synagog, która przetrwała II wojnę światową i jest nadal czynna - odbędą się tu koncerty muzyki świeckiej: m.in. koncert kameralny z wyjątkowym utworem Piotra Mossa "ELEGIA III na altówkę i fortepian" i kompozycjami Maxa Brucha w wykonaniu pianistki Anny Prabuckiej-Firlej oraz altowiolisty Krzysztofa Komendarka-Tymendorfa. Jazzowy kontrabasista Paweł Pańta zaprezentuje swój debiutancki album "Młodość": z własnymi utworami zestawionymi z kompozycjami takich twórców jak Williams (z filmu "Lista Schindlera"), Kurylewicz, Chopin czy Moniuszko. Synagoga otworzy swoje drzwi dla zwiedzających, a także będzie możliwość spotkania z rabinem i zadania mu "stu pytań".

Wystawy, spotkania, wykłady

Austriackie Forum Kultury, kolejna ulubiona lokalizacja festiwalowa, zaprosi uczestników na spotkania festiwalowe, wykłady (m.in. Andrzeja Krakowskiego), wystawy i pokazy filmów. Dzięki współpracy z Centre Simon Wiesenthal Europe, uczestnicy będą mieli okazję obejrzeć dwie produkcje zdobywające Oscara za najlepszy film dokumentalny: "Ludobójstwo" (Oscar 1981) oraz "The Long Way Home" (Oscar 1998).

Miejsce to gościć będzie również spotkania Żydowskiego Salonu Literackiego pod opieką Remigiusza Grzeli, a także spotkania Klubu Miłośników Kultury Żydowskiej. Podczas spotkań z cyklu Mistrzowie Czytają, można będzie posłuchać prozy żydowskiej w interpretacji znanych polskich aktorek Anny Seniuk oraz Ewy Ziętek. AFK będzie również miejscem spotkań z ważnymi osobami dla świata kultury i literatury żydowskiej m.in. : świadkami historii - Anną Bando, Marianem Kalwary, Marianem Turskim oraz wybitnym francuskim historykiem II wojny światowej, Francois Kersaudy.

W ramach tegorocznego festiwalu zaprosimy również na spotkanie z wybitnym pisarzem, publicystą, dramaturgiem i scenarzystą filmowym Józefem Henem, z okazji jego setnych urodzin.

Festiwalowa publiczność zostanie ponownie zaproszona do Centrum Kultury Jidysz - miejsca wyjątkowego na mapie kulturowo-edukacyjnej Warszawy. To tutaj podczas debat i sesji naukowych będą mieli okazję zapoznać się z najnowszymi osiągnięciami polskiej jidyszystyki, odkrywać dźwięki jidysz we współczesnej muzyce elektronicznej oraz w performatywnym słuchowisku, bazującym na klasyce literatury żydowskiej. Organizatorzy zapraszają do wspólnego tworzenia ajngemachts, czyli konfitur ze śliwek, jidyszowych zinów i trójwymiarowych obrazów inspirowanych bajkami Icchoka Baszewisa Singera.

Plac Grzybowski

Podczas jubileuszowej, 20. edycji Festiwalu Warszawa Singera, jak co roku organizatorzy zapraszają mieszkańców Warszawy do uczestnictwa w festiwalowym piątku na Placu Grzybowskim. Wspólna kolacja szabatowa przy wielkim stole zapewni ciepłą rodzinną atmosferę, a po zakończeniu uroczystego wieczoru Szabat Szalom, na placu odbędzie się koncert plenerowy, z udziałem wyjątkowej izraelskiej grupy Light in Babylon. Członkowie zespołu: Metehan Ciftci, Michal Elia Kamal, Julien Demarque, Priam Arnoux i Stuart Dickson przeniosą nas w świat muzyki wschodniej części Morza Śródziemnego. Podczas tej pełnej kolorów i emocji nocy, Plac Grzybowski przemieni się w palący tygiel kultur. W tle przepięknej muzyki wschodniej części Morza Śródziemnego, przy dźwiękach inspirowanych kulturowym dziedzictwem Stambułu oraz melodiach charakterystycznych dla tradycji muzycznej Żydów sefardyjskich, uczestnicy będą mogli doświadczyć niepowtarzalnej atmosfery wspólnoty
i radości - bo taki właśnie jest Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera już od 20 lat.

Bilety

Bilety do nabycia na: www.kicket.com/warszawa, www.teatr-zydowski.art.pl, w Biurze Organizacji Widowni tel. 48 602 534 270; 22 850 64 50 lub 51 oraz w kasach Teatru Żydowskiego: przy ul. Senatorskiej 35, tel. 22 850 64 35 lub w Klubie Dowództwa Garnizonu Warszawa, al. Niepodległości 141a, tel. 22 850 56 56. (szczegółowe informacje na stronie www.teatr-zydowski.art.pl).

Projekt Festiwal Warszawa Singera finansowany jest ze środków:  Miasta Stołecznego Warszawy, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Włoskiego Instytutu Kultury w Polsce.

fot.mat.org.