Stołeczni radni uchwalili nowe stawki opłat za odbiór odpadów. Mieszkańcy budynków wielorodzinnych będą płacić od gospodarstwa, co miesiąc 65 zł, a zamieszkujący domy jednorodzinne 94 zł. Ryczałt to pierwszy etap nowego naliczania opłat. Osoby w trudnej sytuacji finansowej otrzymają wsparcie.

Jeszcze w 2016 r. gospodarka odpadami kosztowała Warszawę 323 mln zł, teraz trzykrotnie więcej – stolica będzie musiała wydać 925 mln zł w 2020 r.

– Ciągłe zmiany przepisów wprowadzane przez rząd spowodowały chaos w systemie gospodarki odpadami. Musimy dopłacać do każdej tony przekazywanego papieru, plastiku i pozostałych surowców. Narzucone, nowe zasady selektywnej zbiórki wpłynęły na wyższe rachunki za odbiór odpadów – powiedział Michał Olszewski, wiceprezydent m.st. Warszawy i dodał - Nie możemy też przerzucić podwyżek na przedsiębiorców, bo nie pozwalają na to zmienione przepisy ustawy - finalnie władze centralne zdecydowały, że koszty będą pokrywać mieszkańcy.

Warszawa, tak samo jak Łódź, Szczecin, Gdańsk, Gdynia czy Katowice, jest miastem, gdzie wzrosną opłaty za odbiór odpadów. Wiele innych miast dziś przymierza się do podwyżek. Regionalne Izby Obrachunkowe wymagają od gmin zbilansowania stawek do ponoszonych wydatków – nie mogą korzystać z innych źródeł w budżecie.

Stolica musi odejść od dotychczasowej metody naliczania opłaty za „klasę gospodarstwa”. Zgodnie z przepisami gminy mają cztery możliwości do wyboru: opłaty ryczałtowe, opłaty od metrażu mieszkania, opłaty od osoby i opłaty od zużycia wody. System oparty na deklaracjach liczby osób zamieszkujących dany lokal został odrzucony na podstawie dotychczasowych doświadczeń. Miasto nie ma podstaw prawnych do kontrolowania, czy deklaracje liczby mieszkańców są prawdziwe.

Rada m.st. Warszawy podjęła decyzję o wprowadzeniu systemu rozłożonego na dwa etapy. Mieszkańcy na początku zaczną od opłaty ryczałtowej zarówno dla zabudowy jednorodzinnej, ale również dla mieszkań w zabudowie wielorodzinnej. Każde gospodarstwo domowe w zabudowie jednorodzinnej będzie płacić 94 zł miesięcznie, a w zabudowie wielolokalowej (spółdzielnie, wspólnoty) 65 zł. To prosta i stabilna metoda, która ochroni rodziny wielodzietne oraz wyklucza ryzyko błędów w deklaracjach. Warszawiacy będą mogli stabilnie zaplanować swoje wydatki.

Ryczałt to metoda rekomendowana przez doradców, którzy współpracowali przy proponowanej uchwale. Nie jest rozwiązaniem doskonałym, ani bezwzględnie lepszym od pozostałych metod – i dlatego będzie rozwiązaniem tymczasowym.

– W najbliższych miesiącach przekażemy radnym i mieszkańcom Warszawy analizy pokazujące, jak można wdrożyć metodę od zużycia wody – powiedział Michał Olszewski, wiceprezydent m.st. Warszawy.

System, w którym opłaty za odpady będą zależne od zużycia wody wydaje się najbardziej zrozumiały, bo najmocniej „wiąże” opłatę z osobą zamieszkującą konkretny lokal. Wdrożenie takiego systemu rozliczeń wymaga o wiele więcej czasu i przygotowań, niż dał Sejm na wprowadzenie zmian w uchwale.

Nowe stawki za odbiór

Nowe stawki za odbiór odpadów komunalnych w stolicy wejdą w życie najszybciej w lutym 2020 r. Zgodnie z nowelizacją przepisów miasto wprowadza obowiązek selektywnej zbiórki odpadów. Skutkiem niewypełniania tego obowiązku będzie konieczność zapłaty dwukrotności stawki podstawowej (dopuszczalna w ustawie maksymalna stawka to czterokrotność).

Opłaty:

• nieruchomości wielorodzinne – 65 zł za miesiąc,
• nieruchomości jednorodzinne, mieszkaniowe – 94 zł za miesiąc,
• nieruchomości rekreacyjno-wypoczynkowe będą objęte stałą, ryczałtową opłatą roczną – 169,3 zł,
• hotele - 11,85 zł/m3 wody,
• zabudowa mieszana (np. salon fryzjerski w kamienicy) – iloczyn powierzchni użytkowej oraz stawki wynoszącej 1,35 zł/m2.

Pomoc osłonowa

Nowy system może być obciążeniem dla mieszkańców w trudnej sytuacji materialnej. Stolica wprowadzi osłonowe wsparcie – 50% dofinansowania do rachunków za opłatę odpadową. Na pomoc mogą liczyć osoby, które:

• ukończyły 65. rok życia i osoby niepełnosprawne
• gospodarstwo utrzymujące się wyłącznie z renty lub emerytury,
• uzyskują miesięcznie dochód w wysokości nieprzekraczającej 1 752,50 netto zł netto
• nie kwalifikują się do otrzymania dodatku mieszkaniowego.
• Według szacunków 7,5 tys. gospodarstw będzie potrzebować wsparcia miasta.

Polityka gospodarowania odpadami i jej skutki dla miast

Rząd wprowadził skokowe podwyżki opłat środowiskowych. Z 24 zł za tonę odpadów w 2017 r. do aż 270 zł za tonę w 2020 r. (wzrost 1100 procent!) - to konsekwencja Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 2017 r.

Wszystkie gminy w Polsce musiały też wprowadzić  bardzo kosztowny system selektywnej zbiórki odpadów - zwiększona (prawie 2x) praca przewozowa firm odbierających, kupno nowych pojazdów i pojemników powoduje drastyczny wzrost cen odbioru odpadów. Wpływają na to również większe koszty paliwa (o 40% w latach 2016-2019), energii elektrycznej (o 60% w latach 2016-2019) i wynagrodzenia dla operatorów (wzrost płacy minimalnej o 21,6% w latach 2016-2019).

Minister Środowiska wprowadził we wrześniu 2019 r. maksymalną stawkę opłat dla firm na bardzo niskim poziomie. Warszawa, nawet przy zastosowaniu najwyższych, dozwolonych w prawie opłat dla przedsiębiorstw (np. galerii handlowych, restauracji), nie ma wystarczających środków na obniżenie stawek dla mieszkańców. Firmy pokryją tylko 14% kosztów całkowitych systemu gospodarki odpadami komunalnymi, a nie 30%, tak jak było dotychczas. Tymczasem liczba pojemników dla nieruchomości niezamieszkałych zwiększy się o 90%.

Rząd nie może opanować chaosu jaki zapanował na rynku surowców wtórnych, a wpływa na niego nakładanie kolejnych wymogów na instalacje, ale też zwiększony import odpadów - na skutek tego dziś gminy mają coraz więcej trudności w przekazywaniu segregowanych surowców (np. ostatnio papieru).

Te wszystkie czynniki powodują, że w 2020 r. Warszawa dołączy do pozostałych polskich miast oraz gmin i zmieni system opłat za zagospodarowanie odpadów komunalnych. Tylko w metropolii warszawskiej zrobiły to już niemal wszystkie gminy, a niektóre szykują się już do kolejnych podwyżek.

Budowa spalarni na Targówku

Warszawa do końca stycznia czeka na oferty dotyczące rozbudowy i modernizacji spalarni. Inwestycja nie zwiększy wolumenu przetwarzanych odpadów, a zastąpi regionalne instalacje, które decyzją władz rządowych zostały zamknięte.