Miasto działa systemowo – już od dwóch lat uczy społeczności szkolne jak reagować i przeciwdziałać wszelkim przejawom dyskryminacji, wykluczenia czy przemocy. Program „Szkoła Przyjazna Prawom Człowieka", do 2024 r. obejmie warszawskie szkoły podstawowe.

- Naszym celem jest przeciwdziałanie wykluczeniu, dyskryminacji, agresji i przemocy w szkołach, zwiększenie bezpieczeństwa naszych uczennic i uczniów, nauczenie ich budowania pozytywnych relacji z rówieśnikami. A to wymaga podjęcia zdecydowanych i konsekwentnych działań przez wszystkich – zarówno uczniów, rodziców jak i pracowników oświaty. Na centralne rozwiązania prawne, jak widać, nie możemy liczyć – mówi Joanna Gospodarczyk, dyrektor Biura Edukacji.

Pilotaż programu rozpoczął się w ochockich szkołach podstawowych w sierpniu 2018 r. i zakończył w grudniu 2019 r. W tym samym roku podjęto decyzję o jego kontynuowaniu. Obecnie warsztaty i spotkania odbywają się w kolejnych dzielnicach – Wawrze (gdzie doszło do traumatycznych wydarzeń), Woli (gdzie jest bardzo duże rozwarstwienie społeczne) oraz Wilanowie (zmagającym się z masowym problemem anonimowości). Docelowo do 2024 roku program ma objąć wszystkich uczniów ze szkół podstawowych oraz ok. 40 tys. rodziców, 17 tys. nauczycieli pracujących w szkołach podstawowych i ok. 800 pracowników administracji i obsługi.

Jak działa program?

Program „Szkoła Przyjazna Prawom Człowieka. Jak przeciwdziałać wykluczeniu i przemocy w szkole?" jest realizowany przez Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń - jeden z największych publicznych ośrodków doskonalenia nauczycieli, posiadający 11 lat doświadczenia oraz akredytację Mazowieckiego Kuratora Oświaty. A trenerami są uznani specjaliści-praktycy.

Szkoły zgłaszają dobrowolnie, a omawiane treści znajdują się w podstawach programowych.

W każdej z uczestniczących szkół odbywają się warsztaty dla rad pedagogicznych (prowadzone przez zewnętrznych trenerów) oraz spotkania informacyjne dla rodziców i kadry niepedagogicznej (pracowników administracji, woźnych, dozorców, personelu kuchni).

Następnie przeszkolona kadra nauczycielska prowadzi warsztaty dla swoich uczniów, diagnozując sytuację w szkole. Na tej podstawie prowadzone są dalsze działania, odpowiadające na realne i praktyczne potrzeby danej społeczności - mogą to być, np. cykle zajęć czy warsztatów tematycznych dla poszczególnych klas lub roczników, debaty uczniowskie, wspólne opracowanie procedury reagowania na przemoc, działania integracyjne czy wdrożenie systemowych narzędzi wczesnego reagowania na wykluczenie i przemoc (w tym cyberprzemoc).

- Pracując ze szkołami, bazujemy na modelu zaproponowanym przez dr hab. Jacka Pyżalskiego, prof. UAM, który opiera się na spójnym, planowym, systematycznym działaniu zespołowym całej społeczności szkolnej – dodaje dyrektor.

Dlatego w planowanie i realizację poszczególnych działań zaangażowana jest zawsze cała kadra pedagogiczna i niepedagogiczna, rodzice i przede wszystkim, uczniowie i uczennice.

W ramach programu opracowano m.in. materiały edukacyjne (dostępne na stronie: www.wcies.edu.pl), a w czasie pandemii powstały scenariusze zajęć do pracy zdalnej.

Źródło: UM Warszawa