Pod przewodnictwem Pełnomocnika Prezydenta m.st. Warszawy ds. dostępności zostanie powołany zespół niezależnych ekspertów, który oceni pod kątem użytkowym m.in. tablice tyflograficzne na stacjach metra oraz wypracuje rekomendacje dotyczące ewentualnych zmian. W związku z licznymi kontrowersjami, jakie budzi ten temat, Zarząd Transportu Miejskiego zachęca do zapoznania się ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi tej inwestycji

Nie milknie dyskusja na łamach prasy dotycząca montowanych na stacjach podziemnej kolei tablic mających ułatwiać poruszanie się po nich osobom niewidomym i niedowidzącym. W listopadzie tego roku weszło w życie Zarządzenie Prezydenta m.st. Warszawy w sprawie tworzenia na terenie miasta stołecznego Warszawy dostępnej przestrzeni, w tym infrastruktury dla pieszych ze szczególnym uwzględnieniem osób o ograniczonej mobilności i percepcji, które wprowadza następujące dokumenty (Zarządzenie nr 1682/2017): „Standardy projektowania i wykonywania infrastruktury dla pieszych, "Wytyczne projektowania i wykonywania infrastruktury dla pieszych” oraz „Standardy dostępności m.st. Warszawy”. Na ich podstawie rekomendowane jest m.in.: umieszczanie w przestrzeni planów dotykowych. Dlatego Pełnomocnik Prezydenta m. st. Warszawy ds. dostępności Donata Kończyk zarekomendowała powołanie zespołu niezależnych ekspertów i użytkowników (w jego skład wejdą m.in. osoby niewidome i słabowidzące, instruktorzy orientacji przestrzennej, specjaliści zajmujący się mapami dotykowymi), który oceni wprowadzone rozwiązania w I linii metra, zarówno w zakresie nawierzchniowych oznakowań dotykowych, jak i planów. Zespół wypracuje niezależną ocenę pod kątem użytkowym oraz rekomendacje ewentualnych niezbędnych zmian w tym zakresie.

 

Odnosząc się zaś do kontrowersji przedstawianych na łamach prasy ZTM zachęca do zapoznania się ze szczegółowymi informacjami dotyczącymi tego projektu.

 

Od 2004 r. Zarząd Transportu Miejskiego prowadzi działania inwestycyjne zmierzające m.in. do poprawy dostępności środków transportu publicznego, w tym metra, dla osób niepełnosprawnych. Sukcesywnie prowadzone są inwestycje modernizacyjne I linii metra (wykonano m in. dodatkowe windy, dodatkowe oznakowanie przycisków w windach pismem Braille’a, dodatkowe oznakowanie wind i toalet dla osób niedowidzących).

 

W marcu 2009 r., w odpowiedzi na liczne wnioski kierowane przez osoby prywatne, organizacje społeczne, stowarzyszenia osób niepełnosprawnych oraz przedstawicieli samorządu, ZTM wprowadził do ówczesnego planu inwestycyjnego nowe zadanie – „Zwiększenie dostępności I linii metra wraz z dostosowaniem dla potrzeb osób niepełnosprawnych – prace przygotowawcze”. Efektem tego było przeprowadzenie przetargu i zawarcie umowy w grudniu 2009 r. na „Wykonanie Studium Wykonalności wraz z przeprowadzeniem konsultacji społecznych i wykonaniem koncepcji architektonicznej dla Inwestycji pn.: Zwiększenie dostępności I linii metra warszawskiego wraz z dostosowaniem dla potrzeb osób niepełnosprawnych”. Studium miało określić m.in. szacunkowe koszty, koncepcję architektoniczną, harmonogram działań czy rozwiązania wariantowe. Koncepcja powstała w efekcie realizacji jednej z faz umowy, była bardzo szeroko konsultowana. Rozesłano ją do zaopiniowania m.in. do Komisji Dialogu Społecznego ds. Transportu przy Biurze Koordynacji Inwestycji i Remontów w Pasie Drogowym, Komisji Dialogu Społecznego ds. Niepełnosprawności przy Urzędzie m. st. Warszawy, Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych, Polskiego Związku Niewidomych oraz innych organizacji non-profit działających na rzecz potrzeb osób niepełnosprawnych. Wyniki konsultacji zostały zebrane w opracowaniu pt. Koncepcja rozwiązań barier architektonicznych. Dotyczyła ona wielu aspektów zagadnienia, takich jak windy, schody ruchome, ścieżki wolne od przeszkód itd. i służyła ocenie potrzeb. Nie było wówczas jeszcze wszystkich niezbędnych uregulowań prawnych(Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane metra i ich usytuowanie weszło w życie w 2011 r.), ZTM skupił się więc na pozyskaniu środków finansowych oraz na przygotowaniu inwestycji w zakresie ścieżek. Następnie przyszła kolej na zaprojektowanie i wykonanie tablic tyflograficznych. 21 lipca 2014 r. ZTM zawarł z Biurem Projektów Architektonicznych i Budowlanych AiB Sp. z o.o. umowę na wykonanie dokumentacji przetargowej dla stworzenia informacji dotykowej na potrzeby osób niepełnosprawnych na wszystkich stacjach I linii metra warszawskiego.

 

W jej ramach wykonawca zaproponował usytuowanie elementów dotykowych na drogach bez przeszkód wyznaczonych w metrze na potrzeby osób niewidomych i słabowidzących, tj. usytuowanie ścieżek dotykowych i tablic tyflograficznych. Do opisu przedmiotu zamówienia na wykonanie dokumentacji na potrzeby informacji dotykowej zostały załączone ustalenia ze wspomnianych konsultacji (przeprowadzonych przy udziale Polskiego Związku Niewidomych).

 

Usytuowanie tablic tyflograficznych i przebieg tzw. trasy wolnej od przeszkód na stacjach I linii metra, zgodnie z oświadczeniem autora rozwiązania - Biura Projektów Architektonicznych i Budowlanych AiB Sp. z o.o., było konsultowane z Polskim Związkiem Niewidomych. Umiejscowienie punktów informacji dotykowej wraz z wyznaczeniem do nich dojść przy trasie wolnej od przeszkód zostało zaproponowane zgodnie z wymaganiami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 17.06.2011 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane metra i ich usytuowanie. Tablice informacyjne zostały usytuowane w odległości 5-6 metrów od pasa ostrzegawczego przed schodami m. in. dlatego, aby nie ograniczały szerokości schodów prowadzących do wyjść ewakuacyjnych. 29 maja 2017 r. zawarto umowę z wybraną w przetargu firmą Altix Sp. z o.o. na zaprojektowanie, dostawę i montaż tablic tyflograficznych i tabliczek informacyjnych na stacjach I linii metra warszawskiego. Opis Przedmiotu Zamówienia (OPZ) w tym przetargu stanowił, że: „Znaki, piktogramy, ich rozmieszczenie i właściwości, zastosowane na tablicach tyflograficznych i tabliczkach informacyjnych muszą być pozytywnie zaopiniowane przez Polski Związek Niewidomych”. Uzyskanie takiej opinii znajdowało się po stronie wykonawcy. Firma Altix Sp. z o.o. dostarczyła akceptację Polskiego Związku Niewidomych – Okręgu Mazowieckiego (oświadczenie z dnia 27 czerwca 2017 r.) oraz przez Polski Związek Niewidomych – Okręg Śląski. Dotyczyły one wymienionych powyżej elementów i całości projektu. Dlatego też ZTM zaakceptował zaproponowane przez wykonawcę rozwiązanie jako najlepiej odpowiadające potrzebom osób niewidomych.

 

W toku uzgodnień szczegółowych rozwiązań projektowych, Instytut Tyflologiczny Polskiego Związku Niewidomych poinformował firmę Altix Sp. z o.o., że ze względu na ograniczony czas na realizację zamówienia oraz nieuzgodnienie kwestii finansowych, nie jest w stanie w wyznaczonym terminie sprawdzić i zaakceptować planów tyflograficznych i tabliczek informacyjnych.

 

ZTM nie ingerował w prowadzenie uzgodnień pomiędzy wykonawcą a PZN. Uzgodnienie dokumentacji projektowej było w obowiązkach wykonawcy.

 

W przypadku zastosowanej w przetargu procedury „projektuj i wykonaj”, OPZ służył jedynie do ustalenia planowanych kosztów prac projektowych i wykonawczych oraz przygotowania oferty przez wykonawcę. OPZ zawierał więc tylko ogólne wytyczne i zakładane parametry funkcjonalne przedmiotu zamówienia, jakie zamawiający chciałby uzyskać w wyniku realizacji umowy. Szczegółowe rozwiązania techniczno-materiałowe pozostawało w gestii wykonawcy. OPZ nie zawierał projektu, a był jedynie wstępem do jego sporządzenia. Dopiero przygotowanie projektu przez wykonawcę w sposób ostateczny i wiążący dookreśliło wszystkie parametry techniczne przedmiotu zamówienia, weryfikując niekiedy założenia przyjęte w OPZ. Zaproponowane przez firmę Altix rozwiązania technologiczne zostały zaakceptowane przez ZTM 13 października 2017 r.

 

Obecnie trwa proces odbioru robót, wykonawca zgłosił przedmiot zamówienia do odbioru 24 listopada 2017 r. W skład komisji odbioru, razem z reprezentantami ZTM, wejdą przedstawiciele ośrodka dla niewidomych w Laskach. Jeśli podczas odbiorów wykryte zostaną usterki lub nieprawidłowości, wykonawca usunie je w wyznaczonym przez komisję terminie.

źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/metro-warszawa-%C5%9Bwi%C4%99tokrzyska-2286483/