Uff jak gorąco...
Lato w pełni, apetyt na słońce rośne, a niejednokrotnie także apetyt na „niezdrowe” jedzenie, a przy tym „oponka” ratunkowa. O tym, jak uniknąć pojawienia się dodatkowych kilogramów i optymalnie ułożyć wakacyjny jadłospis z dietetyk, specjalistą ds. żywienia Agnieszką Czuchrytą z Centrum Medycznego MML, rozmawiali Natalia Karcz-Kaczkowska i Andrzej Sitko.
Lato to pora roku, w trakcie której powinniśmy zmienić czy zostać przy dotychczasowym w sposobie odżywiania?
To zależy, jak dotychczas się odżywialiśmy. Jeżeli pamiętamy o śniadaniu, posiłki jemy o regularnych porach 3-4 razy dziennie, a przy każdym z nich pojawiało się dużo warzyw, to są dobre nawyki żywieniowe, które powinniśmy kontynuować. Niestety Polacy jedzą za dużo mięsa, zapominając o roślinach strączkowych, rybach i kaszach. Latem szczególnie korzystajmy z różnorodności warzyw, w każdej ilości i postaci. Zaplanujmy w naszym jadłospisie dwa dni w tygodniu bez mięsa a dwa dni z rybami najlepiej duszonymi lub pieczonymi. Doskonałym rozwiązaniem będą zupy, np. z samych warzyw, które uzupełnią wodę w naszym organizmie i będą lekkim, przyjemnym posiłkiem podczas gorących dni.
Im bardziej gorąco, tym bardziej chce nam się pić. Które napoje zaspokoją nasze pragnienie?
To szczególny czas, bo w gorące dni nasze zapotrzebowanie na wodę wzrasta do 2-3l dziennie. Najlepszym wyborem będą wody wysoko lub średnio zmineralizowane. Smak wody możemy zawsze uatrakcyjnić, chociażby przez dodatek cytryny, świeżej mięty lub melisy, ogórka czy owoców. Możemy samemu przygotować mrożone kostki ze świeżo wyciśniętych soków owocowych. Dla miłośników bardziej wyrazistych smaków polecam herbatki owocowe, napary z mięty, melisy, zielonej herbaty lub imbiru, można je pić letnie lub schłodzone. A jeżeli chodzi o napoje izotoniczne, to sięgajmy po nie tylko podczas intensywnego wysiłku fizycznego.
Jest też taka opinia, że na upał najlepsze jest piwo.
Zdecydowanie nie. Piwo działa moczopędnie, a alkohol generalnie odwadnia, więc napój ten nie uzupełni nam utraty wody w upalne dni, za to zdecydowanie szybciej i mocniej uderzy nam do głowy. Poza tym ma dużo cukrów prostych, przez co jest kaloryczny, a przecież jeszcze pobudza apetyt i chętniej wtedy coś zjemy, niekoniecznie zdrowego. Doskonale to obrazuje popularne określenie „mięsień piwny “ które często jest przypadłością amatorów tego trunku. Piwo może być napojem okazjonalnym w niewielkich ilościach tzn. jedno, półtora najlepiej po wysiłku fizycznym.
Wakacje to czas spotkań przy grillu. Jak zatem powinno wyglądać zdrowe grillowanie i czy w ogóle można mówić o zdrowym grillu?
Jak najbardziej możemy mówić o zdrowym grillowaniu. Wszystko zależy od tego, jakie produkty wybierzemy i w jaki sposób na grillu je przygotujemy. Przede wszystkim zrezygnujmy z podpałek, używajmy węgla drzewnego i tacek lub folii aluminiowej do surowego mięsa, które powinno być chude i dobrej jakości. Najlepiej je wcześniej zamarynować w dużej ilości przypraw (nie używać mieszanek peklujących i saletry). Gotowe, peklowane kiełbasy nie są zdrowym wyborem, zamieńmy je na dużo lepszą kaszankę. Poza tym pamiętajmy o ilości spożywanego mięsa, niech to będzie jeden kawałek, a resztę powinny stanowić warzywa grillowane i sałatki.
Czy latem, kiedy zażywamy więcej ruchu na świeżym powietrzu, możemy sobie pofolgować ze słodyczami?
Latem faktycznie więcej przybywamy na świeżym powietrzu, ale czy to wiąże się z większą ilością ruchu? Tutaj byłabym ostrożna. Proponuję zamiast słodyczy sięgać po owoce, w czasie lata naprawdę mamy w czym wybierać, każdy znajdzie jakiś przysmak. A w sytuacji kiedy już naprawdę nie będziemy mogli się słodyczom oprzeć, pamiętajmy o kilku zasadach. Przede wszystkim słodycze musimy traktować jako deser więc jeść je tylko i wyłącznie po normalnym posiłku i w niewielkich ilościach. Starajmy się, aby nie było ich wieczorem, jeśli już to zjedzmy je po obiedzie, tylko do godziny 15-16.
Świeże owoce i warzywa to latem codzienność. Czy wszystkie możemy bezkarnie jeść w nieograniczonej ilości, czy na jakieś powinniśmy uważać?
Według najnowszej piramidy zdrowego odżywiania 2016 r. warzywa i owoce powinny stanowić podstawę naszej diety. Właściwe proporcje między warzywami i owocami to 3:1, więc tylko warzywa możemy spożywać w nieograniczonych ilościach. Jeśli zależy nam na zrzuceniu zbędnych kilogramów, codziennie nie powinniśmy jeść więcej niż 200 g owoców. Świeże owoce, których ilość szczególnie powinniśmy kontrolować, to banany, winogrona, ananasy i mango.
Dziękujemy za rozmowę.