Jarnuszkiewicz w Zachęcie
Figurkę Małego Powstańca doskonale zna każdy warszawiak, lecz o historii jej wykonania nie wszyscy słyszeli. Zapraszamy do Zachęty, gdzie do 17 kwietnia można obejrzeć wystawę Notatki z przestrzeni, poświęconą twórczości Jerzego Jarnuszkiewicza – który zaprojektował Małego Powstańca.
Jerzy Jarnuszkiewicz urodził się w 1919 roku w Kaliszu, odszedł w 2005 roku w Warszawie. W Polsce jest postrzegany przede wszystkim jak autor figurki Małego Powstańca. Mały Powstaniec jest jednym z symboli Powstania Warszawskiego – przedstawia dziecko, małego chłopca, który trzyma w ręku broń. Polacy interpretują rzeźbę jako fakt, iż w Powstaniu walczyły o wolność dzieci i zginęły jako bohaterowie w imię ojczyzny, a sam pomnik jest upamiętnieniem małoletnich bohaterów. Inną koncepcję miał Jarnuszkiewicz, gdy tworzył figurkę w 1946 roku. W czasie wojny, niemal każda rodzina utraciła bliską osobę – figurka miała być właśnie takim wspomnieniem bliskich. Gdy w latach osiemdziesiątych zaproponowano, by wzorując się na figurce artysty, zbudować i postawić pomnik na jednej z ulic Warszawy – Jarnuszkiewicz nie był w pełni przekonany, co do słuszności tego pomysłu – ale ostatecznie pomnik został postawiony w 1983 roku na Podwalu.
Z pomnikiem Małego Powstańca wiąże się jeszcze kolejny mit, a mianowicie – historycy są zdania, iż podczas Powstania Warszawskiego tak małe dzieci nie mogły walczyć z karabinem w ręku (zakaz wydany przez dowództwo Państwa Podziemnego). Ponadto – historycy uważają, że skoro brakowało broni nawet dla doświadczonych żołnierzy, to mało prawdopodobne jest, iż mały chłopiec otrzymałby karabin.
Inicjatorem wystawy w Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie jest Waldemar Baraniewski – profesor Akademii Sztuk Pięknych, historyk sztuki oraz entuzjasta twórczości Jarnuszkiewicza. Materiały, które aktualnie mieszczą się w Zachęcie, gromadził przez 3 lata, dotarł do wielu interesujących danych. Niektóre z dzieł Jarnuszkiewicza, znajdujące się w galerii, można zobaczyć po raz pierwszy w Polsce – na przykład rzeźby z metalu, które artysta tworzył, kiedy przebywał w Kanadzie.
Twórczość Jarnuszkiewicza mieści się w dwóch pomieszczeniach Zachęty – dzieła takie jak: rzeźby, rysunki, szkice czy medale, podzielono pod względem tematycznym. Zachęcamy do zapoznania się z talentem artysty – wystawa jest czynna do 17 kwietnia br., od wtorku do niedzieli w godzinach od 1200 do 2000. Warto również dodać, że jest możliwość tłumaczenia wernisażu na polski język migowy – po uprzednim kontakcie.