W ostatnich dniach opinię publiczną w Warszawie rozgrzał do czerwoności temat związany z dokumentem wydanym przez stołeczny ratusz - „Standardy równego traktowania w Urzędzie m.st. Warszawy” . Pojawiają się w nim budzące wiele negatywnych komentarzy zapisy dotyczące symboli religijnych. Zgodnie z zapisami mają one zniknąć z przestrzeni ogólnodostępnych w urzędach. Prezydent Rafał Trzaskowski stwierdził, że przestrzenie, w których są obsługiwani warszawiacy, powinny być neutralne. W sprawie wypowiedzieli się nawet przedstawiciele Archidiecezji Warszawskiej

ak pisaliśmy Urząd Warszawy wydał dokument dotyczący „Standardów równego traktowania w Urzędzie m.st. Warszawy”. Jak wskazano wewnętrzne wytyczne mają przeciwdziałać dyskryminacji dotyczącej wieku, płci, pochodzenia narodowego, wyznania, światopoglądu, orientacji psychoseksualnej, tożsamości płciowej i stopnia sprawności. Niektóre z zapisów dokumentu wywołały mocny sprzeciw. Chodzi m.in. o fragmenty dotyczące symboli religijnych. W mediach pojawiły się wpisy, że władze Warszawy eliminują krzyże z przestrzeni miejskiej.

W sprawie wypowiedział się warszawski urząd miejski

-W zarządzeniu Prezydenta m.st. Warszawy wprowadzającym standardy równego traktowania nie ma mowy o żadnych zakazach, w tekście w ogóle nie ma takich treści. Nie ma również wzmianki o nakazie usuwania krzyży, czy innych symboli religijnych. Urząd m.st. Warszawy nie ma zamiaru walczyć z tradycją, ani jakimkolwiek wyznaniem – czytamy w oświadczeniu ratusza. - Są to zalecenia adresowane wyłącznie do pracowników biur i urzędów dzielnic, i podkreślam, że każda osoba pracująca w urzędzie ma prawo używać symboli religijnych zgodnie ze swoimi przekonaniami. Standardy tego nie zakazują, mówią jedynie o neutralności urzędu jako instytucji i odnoszą się wyłącznie do przestrzeni dostępnych dla osób z zewnątrz – podkreśla rzecznik prasowy ratusz, Monika Beuth.

Warto zatem zobaczyć, co zostało napisane w części dotyczącej neutralności religijnej urzędu:

"Standard 4:
Przestrzenie urzędu są miejscami neutralnymi religijnie.

Wytyczne do tego standardu:

• W budynkach urzędu dostępnych dla osób z zewnątrz oraz podczas wydarzeń organizowanych przez urząd nie eksponuje się w przestrzeni (np. na ścianach, na biurkach) żadnych symboli związanych z określoną religią czy wyznaniem. Nie dotyczy to symboli religijnych noszonych przez osoby pracujące w urzędzie na użytek osobisty, np. w formie medalika, tatuażu, opaski na ręku.

• Wydarzenia organizowane przez urząd mają charakter świecki, tzn. nie zawierają elementów religijnych, np. modlitwy, nabożeństwa, święcenia.”

Do sprawy odniósł się sam prezydent Warszawy, Rafał Trzaskowski na specjalnym briefingu stwierdził, że przestrzenie, w których są obsługiwani warszawiacy, powinny być neutralne. Zaznaczył, że wytyczne w sprawie nieeksponowania krzyży nie dotyczą szpitali, szkół czy ośrodków pomocy społecznej. Jednocześnie zaznaczył, że uroczystości i wydarzenia organizowane w warszawskich urzędach powinny mieć charakter świecki i być neutralne.

- Jeśli są natomiast organizowane uroczyści historyczne, jak obchody Powstania Warszawskiego, mamy tam elementy uświęcone tradycją i nikt tego nie będzie zmieniał, np. formuły, którą od lat mamy 31 lipca. Mamy mszę świętą, to zostanie podtrzymane. Sami organizujemy często modlitwy ekumeniczne, choćby na Cmentarzu Wolskim — powiedział prezydent.

W sprawie zabrali głos przedstawiciele Archidiecezji Warszawskiej wydając oświadczenie.

"Decyzja warszawskiego Urzędu Miasta prowadząca do wyeliminowania symboli religijnych w urzędach i biurach miejskich budzi zdziwienie i smutek. Skomplikowana sytuacja międzynarodowa oraz dramatyczne wydarzenia za granicami naszego państwa uświadamiają nam, jak bardzo potrzeba konsolidacji społeczeństwa i budowania jedności ponad podziałami, a przede wszystkim podejmowania pilnych, kluczowych dla naszego bezpieczeństwa decyzji. Tymczasem realizowany jest postulat wyborczy, który przyczynia się wyłącznie do zaostrzenia niszczącej dialog polaryzacji. Neutralność religijna nie może prowadzić do dyskryminacji osób wierzących, których prawa gwarantuje Konstytucja RP. Symbol krzyża nie oznacza, że urzędnik państwowy jako osoba wierząca kieruje się w pracy nakazami religijnymi; przeciwnie – obliguje on go do jak najrzetelniejszego wypełniania swoich obowiązków oraz sprawiedliwego i równego traktowania wszystkich współobywateli "– przekazał ks Przemysław Śliwiński, rzecznik prasowy Arcybiskupa Metropolity Warszawskiego i Archidiecezji Warszawskiej.

Sprawa dokumentu wydanego przez stołeczny ratusz może mieć swój finał w prokuraturze. Takie działania zapowiedział Sebastian Kaleta, przedstawiciel Suwerennej Polski – Zarządzenie podpisane przez prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego ws. świeckości urzędu narusza Konstytucję, która gwarantuje wolność religii. Złożymy zawiadomienie do prokuratury i Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczące tego zarządzenia – podkreślał Kaleta.

Nie tylko kwestie dotyczące symboli religijnych wzbudziły wiele emocji. Dotyczy to również zapisów odnoszących się do stosowanego przez urzędników języka i wskazań, jakim językiem mają posługiwać się urzędnicy np. w stosunku do osób transpłciowych.

"- Jeśli osoba, z którą rozmawiasz, zwróci się do Ciebie o stosowanie w rozmowie z nią jakiejś konkretnej formy językowej – uwzględnij to. Oczywiście stosuj oficjalne formy tam, gdzie wymagają tego np. przepisy czy formularze.

Np. w przypadku osoby transpłciowej, której wygląd zewnętrzny może odbiegać od stereotypowych wyobrażeń związanych z płcią zapisaną w oficjalnych dokumentach, zwracaj się do niej taką formą imienia czy zaimków określających płeć, jakie sama zasygnalizuje. Jeśli nie jesteś pewny_a, jak się do niej zwracać, najlepiej wprost grzecznie zapytaj o to na początku rozmowy, np. „Jak mogę się do Pani/Pana zwracać?”.

-W miarę możliwości staraj się stosować określenia neutralne płciowo, np. „osoby mieszkające w Warszawie”, a nie tylko „mieszkańcy i mieszkanki” czy „osoba pracująca w urzędzie”, a nie tylko „urzędnik” czy „urzędniczka” – takie określenia obejmują wszystkich, niezależnie od ich indywidualnych identyfikacji

Formy neutralne płciowo są szczególnie ważne dla osób niebinarnych, czyli nieidentyfikujących się jedynie z płcią męską lub żeńską. Mogą one, mówiąc czy pisząc o sobie, używać np. zaimków lub czasowników w liczbie mnogiej lub formie bezosobowej, np. „przyszłom”, „przyszliśmy”, a na piśmie także z iksem – „przyszłym”. Choć w oficjalnych formularzach muszą one podawać dane zgodnie z dokumentami, którymi się posługują, nie ma powodu dla którego w bezpośredniej komunikacji z nimi nie możemy stosować form, z którymi czują się komfortowo, nawet jeśli są one niestandardowe"- zapisano w dokumencie

fot. Maja Jaubin.