Jeśli szukasz pomysłu na ciekawy weekend, a jednocześnie nie chcesz zbytnio uszczuplać portfela, z pomocą przychodzi seria nowych, darmowych przewodników turystycznych po Mazowszu. Dowiesz się z nich, jak zaplanować krótką wycieczkę za miasto, aby poza największymi atrakcjami regionu, odkryć także miejsca mniej oczywiste, a nawet zaskakujące

O tym, że Mazowsze jest wielobarwne i niezwykle zróżnicowane, że warto tu odpoczywać i spędzać swój wolny czas przekonamy się opuszczając stolicę choćby na jednodniową wycieczkę. Przemierzając mazowieckie miasta, miasteczka i wioski, pośród współczesnej zabudowy z łatwością dostrzeżemy ślady historii z licznymi zabytkami i zaskakującymi muzeami. Odnajdziemy tu zarówno średniowieczne zamki, nowocześnie zaaranżowane obiekty poindustrialne, a także sielskie skanseny pozwalające odpocząć od miejskiego zgiełku. Ale to nie wszystko! Na terenie województwa mazowieckiego mamy do dyspozycji zaskakujące szlaki przyrodnicze, które możemy przemierzać pieszo, na rowerze, a nawet konno. Na łonie natury łatwiej również znosić letnie upały – wytchnienie zapewnią nam mazowieckie lasy oraz rzeki i jeziora z dynamicznie rozwijającą się infrastrukturą plażową.

Z historią w tle

Historia dynamicznego rozwoju regionu sięga czasów średniowiecza, kiedy Mazowsze było autonomicznym księstwem dowodzonym przez dynastię Książąt Mazowieckich. Budynki, które powstawały w tym okresie na Mazowszu były na tyle charakterystyczne i unikatowe w skali europejskiej, że styl architektoniczny, w którym je wznoszono nazwano mazowieckim gotykiem. Wiele z nich – zarówno świeckich, jak również sakralnych – możemy podziwiać do dziś. Co więcej, prowadzone od lat prace konserwatorskie sprawiają, że obecnie są to nowocześnie zaaranżowane kompleksy muzealno-rekreacyjne, w których oprócz zadumy nad historią możemy także odpocząć, a nawet trafić na jedno z licznych wydarzeń kulturalno-rozrywkowych.

Najbardziej spektakularnymi budowlami z tego okresu są oczywiście zamki. Jeden z bardziej monumentalnych położony jest jedyne 100 km na północ od Warszawy. To Zamek Książąt Mazowieckich w Ciechanowie, którego baszty od ponad 600 lat niezmiennie górują nad miastem, przypominając o wielopokoleniowej historii regionu. Warto dodać, że jest to jeden z najlepiej zachowanych tego typu obiektów i jednocześnie jeden z wielu punktów tworzących obfitujący w niespodzianki Szlak Książąt Mazowieckich.

Liw, Liwiec i kajaki

Trzymając się Szlaku Książąt Mazowieckich, poza spektakularnym zamkiem w Ciechanowie, warto także odwiedzić Płock, Czerwińsk, Czersk, Gostynin czy Liw. W ostatnim z wymienionych, niewielkim miasteczku oddalonym o około 80 km na wschód od Warszawy, warty uwagi jest zamek pochodzący z XV w. Jest to najmniejszy ze zlokalizowanych w naszym regionie obiektów tego typu wybudowanych w czasach panowania Książąt Mazowieckich. To jednak nie wszystko czym zachęca do odwiedzin Liw. Miasteczko położone jest bowiem nad jedną z najbardziej urokliwych rzek znajdujących się na terenie województwa mazowieckiego – Liwcem. Jej niskie brzegi z kameralnymi plażami, piaszczyste dno i płytkie koryto stanowią doskonałą bazę wypadową dla rodzin z dziećmi, chcących odpocząć nad wodą, a spokojny nurt stwarza idealne warunki dla każdego, kto chciałby spróbować przygody z kajakami.

Puszcza po sąsiedzku

Pozostając w tematyce spędzania czasu na łonie natury nie sposób pominąć mazowieckich lasów i puszczy – w tym jedynej w swoim rodzaju Puszczy Kampinoskiej. Jest to miejsce unikalne nie tylko ze względu na bogactwo fauny i flory, lecz także ze względu na bliskie sąsiedztwo stolicy naszego kraju. Jako że jest to jeden z najcenniejszych przyrodniczo obszarów Polski, można tu się spotkać oko w oko m.in. z łosiem.

Poza walorami przyrodniczymi, które można podziwiać przemierzając setki kilometrów pieszych i rowerowych szlaków turystycznych (w tym ścieżek dydaktycznych i tematycznych) na odwiedzających puszczę a także w jej okolicach czeka wiele atrakcji innego typu. Jedną z bardziej osobliwych jest Szlak Kampinoskich Mennonitów (czyli Olędrów – stanowiących odrębną grupę etniczno-kulturową dawnych mieszkańców tych terenów). Przy okazji warto również odwiedzić dworek w Żelazowej Woli, w którym urodził się Fryderyk Chopin, intrygujący kościół obronny w Brochowie, park rozrywki w Julinku czy Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, które wiosną i latem organizuje wycieczki zabytkową wąskotorówką (konieczna wcześniejsza rezerwacja biletów).

Gdzie dostać przewodniki?

To oczywiście jedynie kilka z licznych atrakcji Mazowsza. Znacznie więcej szczegółowo opisanych tras, miejsc i ciekawostek można poznać dzięki nowym przewodnikom wydanym w tym roku przez Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego. W skład serii wchodzą trzy pozycje: „25 mikrowypraw po Mazowszu”, „Mazowsze nad wodą” i „Z rodziną przez Mazowsze”.

Przewodniki w formie książkowej można dostać m.in. w punktach informacji turystycznej wymienionych na stronie internetowej Mazowieckiej Regionalnej Organizacji Turystycznej. Można je również pobrać w formie cyfrowej ze strony internetowej https://mazowsze.travel/, gdzie oprócz wersji polskiej, dostępne są również w przekładzie na język angielski.

Najlepsze wycieczki wg autorów przewodników

Magdalena Budkiewicz-Suchecka, współautorka przewodnika „Z rodziną przez Mazowsze”, szczególnie poleca wizytę w Stacji Muzeum w Sochaczewie (gdzie można zobaczyć zabytkowe lokomotywy), położone na nadwiślańskiej skarpie zoo w Płocku (w którym można zobaczyć ponad 600 gatunków zwierząt i które oferuje wiele wspaniałych atrakcji dla najmłodszych, m.in. placów zabaw i parków linowych) oraz Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku (miejsce łączące historię, przyrodę i sztukę). Ciekawe jest zwłaszcza to ostatnie miejsce, bo jak podkreśla M. Budkiewicz-Suchecka: to jest sztuka przez wielkie „S”, połączona z kulturą i architekturą. Rodziny z dziećmi uczą się obcować ze sztuką, która jest na wyciągnięcie ręki”.

Zdaniem Grzegorza Huberta Gereka, współautora przewodników „25 mikrowypraw po Mazowszu” i „Mazowsze nad wodą”, najciekawsze wycieczki regionu to:

1. Nadbużańska Kraina Spokoju, gdzie można znaleźć nie tylko ciekawe atrakcje, jak np. kapliczkę św. Jana Nepomucena spod Sadownego, zwaną również Wędrującym Janem, ale przede wszystkim można zaznać błogiego spokoju i odetchnąć od wielkomiejskiego zgiełku;

2. Od ławeczki Himilsbacha do ławeczki w Wilkowyjach – czyli mikrowyprawa po Mazowszu przeznaczona zarówno dla miłośników historii (w tym Jana Himilsbacha – polskiego aktora, pisarza i scenarzysty), jak również dla fanów kultowego serialu „Ranczo”.

3. Wyprawa na Ptaki – czyli relaks na świeżym powietrzu połączony z możliwością obserwacji ptasiego życia.