,,Wiedźma Księżyca, Król Pająk’’ - jakimi prawami rządzi się fantastyczny świat Marlona Jamesa?
,,Wiedźma Księżyca, Król Pająk’’ Marlona Jamesa to kontynuacja książki ,,Czarny Lampart, Czerwony Wilk’’, którą magazyn ,,Time’’ uznał za jedną ze 100 najlepszych powieści fantasy wszech czasów. Jamajski autor po raz kolejny wprowadza nas w świat afrykańskiego mitu - brutalnego, wulgarnego i skomplikowanego. Konfrontuje czytelnika z wielopłaszczyznową oraz wyimaginowaną rzeczywistością, poruszając jednocześnie uniwersalne ludzkie problemy - miłość, władzę, zemstę i zdradę.
Marlon James wprowadza nas w świat afrykańskiego mitu - okrutnego, zawiłego i zmysłowego. Prawa rządzące wykreowaną przez niego rzeczywistością są oparte na żądzy władzy, zemsty i dbania, w głównej mierze, o swój interes. Prawdziwa miłość i szczera przyjaźń nie mają tutaj racji bytu. Relacjami międzyludzkimi kieruje dynamika władzy i poddaństwa, z której stara się wyłamać główna bohaterka. I płaci za to wysoką cenę.
Kobieta bez imienia
Sogolon poznajemy w buszu, gdzie jest więziona przez swoich braci, którzy obwiniają ją za morderstwo zmarłej przy porodzie matki. Dziewczynka nie ma imienia, bo na nie nie zasługuje. Posiadanie imienia jest równoważne z posiadaniem tożsamości, odrębności i woli, na które nie może sobie pozwolić kobieta w świecie rządzonym przez mężczyzn. Patriarchalny świat Jamesa jest miejscem, w którym bohaterki płci żeńskiej muszą zrobić wszystko, aby ugruntować w nim swoje istnienie i swoją wolność. Jednym się to udaje, innym nie, ale walka nieprzerwanie trwa. Na czym w takim razie opiera się kobieca wartość? Według mężczyzn w głównej mierze na cielesności i zdolności do prokreacji. Inteligencja, siła charakteru i umiejętność sięgania po swoje są zagrożeniem dla znanego im świata. Kobieta bez imienia, Sogolon i Wiedźma Księżyca równocześnie, robi wszystko, aby wyłamać się z niesprawiedliwego i krzywdzącego schematu męskiego spojrzenia. Jednak jej walka staje się przekleństwem. Kobieta jest obarczona klątwą długowieczności, a co za tym idzie - szeregiem traum i dojmującą samotnością. Żyje 177 lat i prowadzi egzystencję, która według niej, nie jest warta poświęceń, które musi znosić. Autor stawia przed czytelnikiem pytanie - co warto zaryzykować, aby żyć na własnych warunkach?
Fantastyczny świat
Magiczny świat stworzony przez Marlona Jamesa jest przestrzenią złowrogą, w której na każdym kroku czyha na bohaterów niebezpieczeństwo. Hierarchia społeczna jest silnie usankcjonowana kulturowo i społecznie. Nikt nie ma prawa do żądania więcej niż ma. W królestwach i ich obrzeżach przelewa się złoto i krew. Sprawowanie i utrzymywanie władzy jest warte każdego poświęcenia. Cena, którą trzeba zapłacić za objęcie tronu nie ma żadnego znaczenia. Miejsca, w których rozgrywa się akcja powieści, kojarzą się z terenami Tolkienowskiego ,,Władcy Pierścieni’’. Już na samym początku książki czytelnik widzi mapy, które pozwalają mu na łatwiejsze lokalizowanie miejsc przebywania bohaterów. Ale i tak się gubi, bo taki jest zamysł autora - zwodzić nas, stawiać pytania, dawać odpowiedzi, a następnie poddawać wszystko w wątpliwość. To frapujące poczucie zagubienia w skomplikowanym świecie umacnia narracja - zmienna, nieschematyczna i zaskakująca. Opisy świata przedstawionego są naprzemiennie realistyczne i oniryczne. Odnosimy wrażenie, że nie wiemy, gdzie przebiega granica między jawą a snem, co jeszcze mocniej może wpłynąć na naszą chęć zanurzenia się w nieprzewidywalnym i magicznym świecie, z którego jak już wyjdziemy, to nic nie będzie takie samo.
Marlon James
Jamajski powieściopisarz urodzony w 1970 roku. Debiutował w 2005 roku powieścią ,,Diabeł Urubu’’ , która znalazła się w finale nagrody literackiej „Los Angeles Times”. Międzynarodową sławę przyniosła mu ,,Krótka historia siedmiu zabójstw’’ – wielogłosowa opowieść o zamachu na Boba Marleya. To właśnie za tę książkę James, jako pierwszy pisarz pochodzący z Jamajki, zdobył Nagrodę Bookera w 2015 roku, wyprzedziwszy między innymi ,,Małe życie’’ Hanyi Yanagihary. ,,Czarny lampart, Czerwony wilk’’ została okrzyknięta powieścią roku m.in. przez „The Wall Street Journal”, „Vogue”, „The Washington Post”, a magazyn „TIME” uznał ją za jedną ze 100 najlepszych powieści fantasy wszech czasów. ,,Wiedźma Księżyca, Król Pająk’’ jest jej kontynuacją.
fot. pixabay