Za nami finałowa gala Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Za najlepszy reportaż 2024 roku uznana została książka „Las duchów” Andrzeja Dybczaka opublikowana przez Wydawnictwo Nisza. 

Za nami 16. edycja Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego, do której zgłoszono 150 książek – 93 z nich powstało po polsku, 57 to tłumaczenia z 12 języków. Książki nadesłały 34 wydawnictwa, jedna została wydana nakładem własnym.

- To bardzo ważna nagroda dla Warszawy, ale również dla wszystkich czytelniczek i czytelników, autorek i autorów oraz tłumaczek i tłumaczy, o czym świadczy rekordowa co roku liczba zgłoszeń – podkreśliła wiceprezydent m.st. Warszawy, Aldona Machnowska-Góra, obecna na dzisiejszej gali i dodała: – Świat się kurczy, bo wydaje się, że informacja o każdym zakątku kuli ziemskiej i każdym wydarzeniu, jest na wyciągnięcie ręki przez kliknięcie w smartfona. A jednocześnie ten świat się coraz bardziej oddala. Dlatego reportaże literackie są tak bardzo istotne - uważność z jaką autorzy i autorki dociekliwie sprawdzają i poznają temat oraz talent z jakim nam go przedstawiają. Myślę, że sukces reportaży w Polsce świadczy o tym, że my czytelnicy potrzebujemy prawdziwej uważności, żeby patrzeć na świat wokół nas.

Najlepsze reportaże 2024 roku

Jury w trzech etapach wyłoniło najlepsze książki 2024 roku i wyłoniło pięć książek finalistek:

1. Andrzej Dybczak „Las duchów", wyd. Nisza, Warszawa 2024

2. Sam Knight „Biuro przeczuć", przeł. Agnieszka Wilga, wyd. Czarne, Wołowiec 2024

3. Patricia Nieto „Wybrani", przeł. Aleksandra Wiktorowska, wyd. ArtRage, Warszawa 2024

4. Maciej Pisuk „Staniemy się tacy jak on", wyd. Cyranka, Warszawa 2024

5. Pablo Trincia „Diabły z Bassa Modenese", przeł. Tomasz Kwiecień, wyd. Otwarte, Kraków 2024.

Największe wrażenie na jury konkursu zrobiła książka Andrzeja Dybczaka „Las duchów".

Ludwika Włodek, przewodnicząca jury nagrody, napisała w laudacji:- Andrzej Dybczak napisał mądrą i skromną książkę o tragedii kolonizowanych narodów. O tym, jak zaborcze państwo kradnie podbijanym przez siebie nie tylko zasoby materialne, ale i dusze. Zrobił to bez głośnych publicystycznych haseł, a z pomocą kilku zapadających w pamięć obrazów i cichych, czasem nawet nie do końca składnych, cedzonych przez zęby, jakby mimochodem, opowieści. Stworzył historię uniwersalną, właśnie dlatego, że mocno zakorzenioną w konkretnym miejscu i czasie. Trudno o lepszą syntezę reportażu i literatury.

Sam laureat, Andrzej Dybczak, podkreślił: Nie zapominajmy o empatii w stosunku do ludzi po drugiej stronie frontu, którzy nie chcą być po tej złej stronie historii, a są tam, bo nie mają innego wyjścia.

Tegoroczną nagrodę przyznało jury w składzie: Ludwika Włodek (przewodnicząca), Søren Gauger, Łukasz Grzymisławski, Elżbieta Sawicka i Katarzyna Surmiak-Domańska. Sekretarzynią jury była Maria Krawczyk.

Na finał tegorocznej nagrody przyjechali do Warszawy Patricia Nieto z Kolumbii, Pablo Trincia z Włoch oraz Sam Knight z Wielkiej Brytanii. Dołączyli do nich autorzy z Polski – Andrzej Dybczak i Maciej Pisuk. Nie zabrakło autorek i autorów przekładów ich książek – Agnieszki Wilgi, Aleksandry Wiktorowskiej i Tomasza Kwietnia.

Twórczynie i twórcy otrzymują nagrody finansowe: nagroda dla autorki/autora najlepszej książki reporterskiej wynosi 120 tys. zł, nagroda dla tłumacza/tłumaczki najlepszej książki reporterskiej ‒ 25 tys. zł.

Patronat honorowy nad uroczystością objęli Ambasador Republiki Kolumbii w Warszawie Pan Assad José Jater Peña oraz Ambasada Włoch w Warszawie.

Nagroda im. Kapuścińskiego

Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego, ustanowiona 14 stycznia 2010 r. przez Radę m.st. Warszawy, jest przyznawana najlepszym książkom reporterskim, które podejmują ważne problemy współczesności i pogłębiają wiedzę o świecie innych kultur. To również forma uhonorowania mieszkającego przez ponad 60 lat w stolicy Ryszarda Kapuścińskiego, wybitnego reportera, dziennikarza, publicysty i poety, najczęściej – obok Stanisława Lema i Olgi Tokarczuk – tłumaczonego polskiego autora. Nagroda jest organizowana i ufundowana przez m.st. Warszawę. Współorganizatorem nagrody jest redakcja Gazety Wyborczej.

fot. S. Pulcyn Źródło UMW