„Znieważeni" w teatrze Ateneum
W najbliższą sobotę na Scenie 61 Teatru Ateneum odbędzie się premiera „Znieważonych" Sándora Máraiego. Przedstawienie powstało z inicjatywy dwóch aktorów Teatru Ateneum. Autorem adaptacji scenicznej słynnej powieści węgierskiego pisarza jest Przemysław Bluszcz, a zagra Dariusz Wnuk.
Kolejna premiera na niewielkiej scenie Teatru Ateneum, tym razem jest to inscenizacja prozy wielkiego węgierskiego pisarza Sándora Máraiego. „Znieważeni" są czwartą częścią cyklu Dzieło Garrenów. Główny bohater, Peter Garren, przenosi nas do Paryża lat trzydziestych. Narrator to pisarz, emigrant, humanista; wrażliwy, dociekliwy i prowokujący... Europejczyk.
To tutaj słyszy w radio przemówienie Hitlera, którego glos odbiera jako zniewagę wobec całej kultury europejskiej. Przeczuwa w nim zapowiedź narastającego buntu mas, znaku, że do głosu doszli ludzie, dla których kultura nie ma już znaczenia. Marai opisuje salony i ulice Paryża lat trzydziestych, przemiany w polityce i obyczajowości. Powieść przenika wrażenie zbliżającego się nieuniknionego upadku kultury, utraty jej treści i sensu.
- Pytamy kim dzisiaj jesteśmy my Europejczycy? Dlaczego pomimo kataklizmu II wojny światowej ludzkość powtarza te same błędy? Czy musiało dojść do tragedii wojny w byłej Jugosławii i tysięcy ofiar w Ukrainie? Z jakich powodów autorytaryzm przeżywa we współczesnym świecie swój renesans? Powieść Sándora Márai, która powstała 70 lat temu prowokuje do próby sformułowania odpowiedzi na te i inne pytania. Czym jest kultura? Jak wielka polityka kształtowała narody i nadawała znaczenie i wpływy? Marai jako pisarz nie miał wątpliwości, że obowiązkiem ludzi kultury jest dbałość o wolność słowa, niezależność myślenia i stawianie najboleśniejszych tez. Márai przestrzega i wzywa do opamiętania i odpowiedzialności - mówi Przemysław Bluszcz, reżyser monodramu.
fot. teatr Ateneum