W tym roku Towarzystwo Przyjaciół Warszawy Oddział Powiśle obchodzi 50-lecie swojego istnienia. Z tej okazji w zaprzyjaźnionej Szkole Podstawowej nr 34 im. Stanisława Dubois przy ul. Herberta 12b na warszawskim Powiślu odbyła się huczna feta. Imprezie towarzyszyła wystawa malarstwa „Nasza Warszawa” grupy artystów zrzeszonych w Warszawskim Stowarzyszenia Plastyków.

W 1963 roku na terenie stolicy powstało Towarzystwo Przyjaciół Warszawy. Powołał je do życia prof. Stanisław Lorentz (historyk sztuki, muzykolog) wspólnie ze Stanisławem Herbstem (historyk, varsavianista, badacz dziejów nowożytnych), Elżbietą Barszczewską (aktorka filmowa i teatralna), Antonim Słonimskim (poeta żydowskiego pochodzenia, prozaik, założyciel legendarnej grupy literackiej „Skamander”), Kazimierzem Rudzkim (pedagog, aktor, reżyser i konferansjer) i Julianem Kulskim (samorządowiec, zastępca prezydenta Stefana Starzyńskiego). Pięć lat później powstał Oddział Powiśle TPW. Pierwsze spotkanie członków założycieli miało miejsce w 6 listopada 1968 roku, a już dwa tygodnie później Oddział Powiśle TPW był oficjalnie zalegalizowany zalegalizowane. Warto przy okazji wspomnieć, że pierwsze spotkania członków Towarzystwa, które początkowo liczyło 101 osób, odbywały się na terenie Szkoły Podstawowej nr 34 im. Stanisława Dubois przy ul. Herberta 12b. Nie bez kozery więc to właśnie tutaj swoje 50. urodziny świętował niedawno Oddział Powiśle TPW.

– Bardzo gorąco witam Państwa. Jestem ogromnie wzruszona i bardzo usatysfakcjonowana, że Państwo tak licznie przybyli, że jesteście dzisiaj razem z nami. Bo jest to wielkie święto dla Oddziału Powiśle Towarzystwa Przyjaciół Warszawy – powitała przybyłych uśmiechnięta i jak zawsze tryskająca energią Elżbieta Wolffgram, która od 2004 roku pełni funkcję prezesa Oddziału Powiśle TPW. Podkreśliła też, że ma wielki dług wobec ludzi, którzy ten oddział zakładali i go przez lata prowadzili.

Sala gimnastyczna ozdobiona pięknymi pracami malarzy z pękała w szwach. Już na kwadrans przed planowaną godziną rozpoczęcia uroczystości na sali było blisko sto osób.

– Wysłałam ponad 170 zaproszeń – zdradza z wypiekami na twarzy Elżbieta Wolffgram. – Nie przypuszczałam, że aż tyle osób przyjdzie. To dla mnie ogromny zaszczyt dzisiaj tu wszystkich gościć – dodaje po chwili.

Na tak zacny jubileusz pod hasłem pod hasłem „Pół wieku dla Warszawy” licznie ściągnęli nie tylko okoliczni mieszkańcy, ale i sympatycy z zaprzyjaźnionych oddziałów terenowych TPW. Uroczystość swoją obecnością zaszczycili również artyści zrzeszeni w Warszawskim Stowarzyszeniu Plastyków oraz Krzysztof Czubaszek – burmistrz dzielnicy Śródmieście, Daniel Łaga i Maciej Chojnowski – radni dzielnicy Śródmieście oraz Ryszard Mikołajczyk – prezes Spółdzielni Budowlano Mieszkaniowej „Torwar”, która była jednym ze sponsorów wydarzenia.

Były gratulacje, okazjonalne przemówienia, wymiana prezentów i wspomnienia z historią w tle. Ogromne emocje i łzy wzruszenia. Nutka nostalgii przeplatanej z radością i dumą udzieliła się wszystkim obecnym na sali gościom.

Tak, jak pierwszym prezesem Towarzystwa Przyjaciół Warszawy był prof. Stanisław Lorentz, tak pierwszym prezesem Oddziału Powiśle TPW była Zofia Wóycicka, pełniąca tę funkcję przez trzydzieści lat. W latach 1968-1999 działalność Oddziału Powiśle TPW imponująco się rozwijała. Mając na uwadze realizację celów statutowych Towarzystwa powołano aż pięć komisji: Ochrony Zieleni i Estetyki Miasta, Ochrony Zabytków i Rozwoju Miasta, Historycznej, Młodzieżowej oraz Imprezowej. Reaktywowano wówczas przedwojenny konkurs „Warszawa w kwiatach” zapoczątkowany jeszcze przez prezydenta Stefana Starzyńskiego, któremu marzyła się stolica tonąca w kwiatach. Pierwszy taki konkurs na Powiślu został zorganizowany w 1971 roku.

Każda ze specjalistycznych komisji miała swoje zadania. Stanem urbanistycznym stolicy, odbudową Zamku Królewskiego, uporządkowaniem lewego brzegu Wisły zajmowała się Komisja Ochrony Zabytków i Rozwoju Miasta. To z jej inicjatywy swoich pomników w Warszawie doczekali się Bolesław Prus i Stefan Starzyński. Komisja Młodzieżowa, zajmująca się upowszechnianiem wiedzy o Warszawie wśród młodzieży szkolnej, zainicjowała do dzisiaj prowadzoną akcję pod nazwą „Kursy wiedzy o Warszawie”. Komisja Imprezowa cyklicznie organizowała wydarzenia słowno-muzyczne, spotkania z artystami scen warszawskich, prelekcje na tematy historyczne, poświęcone pamięci poetów i kompozytorów oraz związane z architekturą miasta i życiem mieszkańców. W drugiej połowie lat 70-tych minionej epoki Oddział Powiśle TPW zasłynął z cyklicznych „Powiślańskich wieczorów na Zamku Ostrogskich”.

W latach 2000-2003, gdy prezesem Oddziału Powiśle TPW została Anna Chybowska-Gorbatowska, nawiązano współpracę ze śródmiejskimi szkołami i zaczęto organizować konkursy dla młodzieży: „Syrenka – odwieczny symbol Warszawy” i „O czym mówią warszawskie pomniki”. Wtedy też opracowano monografię nieistniejącego już II Miejskiego Gimnazjum i Liceum Żeńskiego im. Jana Kochanowskiego, mieszczącego się w latach 1915-1950 przy ul. Rozbrat. Dzisiaj w tym miejscu znajduje się Warszawski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Monografia ta stanowi cenne kompendium wiedzy na temat poziomu szkolnictwa przed II wojną światową.

Od 2004 roku prezesem Oddziału Powiśle TPW jest Elżbieta Wolffgram, która nie tylko kontynuuje działania zapoczątkowane jeszcze przez nieżyjącą Teresę Wóycicką, ale i niestrudzona jest w swoich licznych pomysłach. To właśnie ona z okazji 35-lecia konkursu „Warszawa w kwiatach” opracowała wydany w 2005 roku folder przypominający historią konkursu, w tym publikacje prasowe i fotografie nagrodzonych obiektów na Powiślu.

Oddział Powiśle TPW współpracuje też z Kombatantami Koła Nr 20 Energetyków Warszawy Związku Kombatantów, Osób Represjonowanych i Byłych Więźniów Politycznych oraz z Teatrem Muzycznym „Łazienki”. Od lat 80-tych XX wieku datuje się współpraca z władzami Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „Torwar” oraz osiedlowym klubem „Panorama” prowadzonym przez Cecylię Melnik, wieloletniego członka Oddziału Powiśle TPW.

Podczas uroczystości wręczono dyplomy z podziękowaniami za wspieranie Towarzystwa Przyjaciół Warszawy i Oddziału Powiśle. Przyznano też wiele wyróżnień i odznaczeń. Najwyższe odznaczenie TPW im. Krystyny Krahelskiej otrzymali m.in.: Krzysztof Czubaszek - burmistrz dzielnicy Śródmieście, Joanna Bogdańska - dyrektor Szkoły Podstawowej nr 34 im. Stanisława Dubois, Ryszard Mikołajczyk - prezes SBM „Torwar”, Cecylia Melnik - kierownik osiedlowego klubu „Panorama” SBM „Torwar”. Dyplomem z podziękowaniami „za bezinteresowną pracę i wspieranie działalności naszego Oddziału w pracy dla Warszawy” oraz medalem jubileuszowym 55-lecia „za szczególny wkład w rozwój TPW oraz za prowadzenie różnorodnych działań na rzecz budowania majestatu Stolicy Rzeczypospolitej Polskiej” Elżbieta Wolffgram, prezes Oddziału Powiśle TPW uhonorowała Daniela Łagę, radnego dzielnicy Śródmieście.

– Od kiedy rozpocząłem pracę w samorządzie dzielnicy Śródmieście, a w tym roku minęło piętnaście lat, to od tego momentu zaczęła się nasza współpraca. Państwa działalność zawsze była najbliżej nas, najbliżej dzielnicy. Tu, na terenie Śródmieścia państwo zawsze coś organizowali: pogadanki, spotkania, wernisaże, publikacje. Świętują dziś państwo 50-lecie swojej działalności. To naprawdę niezwykła okazja, żeby złożyć państwu głębokie wyrazy szacunku i podziękowania za tę działalność. Bo wszyscy, którzy działają społecznie wiedzą, jak dużo czasu, wysiłku i zaangażowania, samozaparcia trzeba, by coś zrobić nie dla profitów, nie dla jakiś określonych celów, tylko dla miasta, które się kocha, dla dzielnicy, w której się mieszka. Państwa działalności jest takim przykładem działalności płynącej z serca. Ja to tak odbieram, ale jestem przekonany, że wyrażam zdanie wszystkich osób, które w Oddziale Powiśle z Panią Elżbietą mieli okazję współpracować. Dziękuję za to zaangażowanie i poświęcenie, za to podtrzymywanie i odsłanianie na nowo lokalnych tradycji i miłości do miejsca, w którym się żyje, które ma swoją historię. Tę historię państwo pięknie zdobywają. Publikacje, które otwierają domowe archiwa, które przybliżają nam zbiory, zdjęcia, wspomnienia. To jest bezcenne, jedyne w swoim rodzaju. Nie musimy się martwić, że coś przeminęło, zaginęło, rozproszyło się. Wszyscy możemy z tego korzystać. Za tą całą aktywność, za to, że państwo są, serdecznie z tego miejsca dziękuję. Chciałbym życzyć, by wszystkim państwu, całemu oddziałowi nadal starczało energii i chęci do działania, a my jako urząd dzielnicy Śródmieście zawsze będziemy państwa działania wspierać tak, jak możemy najlepiej – powiedział Krzysztof Czubaszek, burmistrz dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy.

Oprawione archiwalne numery kwartalnika „Na Powiślu” otrzymali w prezencie: Artur Zbiegieni - wicedyrektor ds. inwestycyjnych Muzeum Warszawy, Edyta Całkowska - dyrektor XXIII LO im. Marii Skłodowskiej-Curie i Zbigniew Sieszycki - wiceprezes ZG TPW. Gwoli informacji. Kwartalnik ten, wydawany od 2006 roku, dostępny jest w Bibliotece Narodowej w dziale Historii Regionu Polski, zaś w wersji elektronicznej na stronie dzielnicy Śródmieście.

– 50 lat nieprzerwanej działalności Oddziału Powiśle to jest to niewątpliwy powód do dumy. Serdecznie gratuluję państwu tego jubileuszu. Rozumiem państwa radość i satysfakcję z tej działalności. Życzę zarządowi oddziału, jak i wszystkim jego członkom, dalszej wytrwałości i powodzenia w tej działalności – powiedział w krótkim przemówieniu Zbigniew Sieszycki, wiceprezes ZG TPW.

Maria Marzena Grochowska, prezes honorowy Zarządu Głownego TPW, podarowała Elżbiecie Wolffgram książkę „Obudźmy jej zamilkły śpiew”, którą napisała wspólnie z Bogdanem Grzymałą Siedleckim, publicystą, przewodnikiem turystycznym związanym z Warszawą.

W części artystycznej wystąpił Janusz Małolepszy z towarzyszącą mu bandżolą, który już po kilku taktach porwał wszystkich do wspólnego śpiewania razem z nim przedwojennych szlagierów: „Warszawa da się lubić”, „Jak przygoda to tylko w Warszawie” czy „Piosenka o mojej Warszawie”. Z kolei Danuta Nagórna, aktorka teatrów warszawskich, członek Oddziału Powiśle TPW od początku jego istnienia, przypomniała „Fortepian Szopena” – poemat Cypriana Kamila Norwida ogłoszony w 1865. Krótką formę słowo-muzyczną przygotowali również uczniowie SP nr 34 im. Stanisława Dubois.

Obchodom jubileuszu 50-lecia działalności Oddziału Powiśle TPW towarzyszyła też wystawa malarstwa artystów zrzeszonych w Warszawskim Stowarzyszeniu Plastyków, zatytułowana „Nasza Warszawa”.

– Szanowni państwo. Jest to dla mnie ogromny zaszczyt być kuratorem wystawy w ramach jubileuszu 50-lecia Oddziału Powiśle Towarzystwa Przyjaciół Warszawy. Bardzo się cieszę, że to właśnie artyści Warszawskiego Stowarzyszenia Plastyków zostali zaproszenia do stworzenia plastycznej oprawy tej uroczystości. Jak państwo możecie zaobserwować na tych pracach, które tutaj zostały zaprezentowane jest to piękno i urok naszej stolicy. Jest to wystawa różnorodna zarówno pod względem wykorzystanych technik: obrazy olejne, malowane pastelami, akwarelami oraz obrazy tzw. kolaże. Mam nadzieję, że dostarczą one państwu wielu miłych wrażeń – powiedział Adam Piotr Rutkowski, kurator wystawy.

Tego wieczoru podziwiano prace: Barbary Brzostek, Małgorzaty Burcickiej-Kozieł, Heleny Baborskiej, Elżbiety Ejgin, Waldemara Goździewskiego, Danuty Kaweckiej, Urszuli Krzyżanowskiej, Anny Łęskiej, Adama Piotra Rutkowskiego, Ewy Siudy, Marka Strójwąsa, Anny Targońskiej, Iwony Wleklińskiej, Elżbiety Wolffgram, Jakuba Zajkowskiego i Danuty Zarzyckiej.

Na urodzinowym przyjęciu nie zabrakło oczywiście tortu, którym gości dzielili osobiście Krzysztof Czubaszek – burmistrz dzielnicy Śródmieście i Elżbieta Wolffgram – prezes Oddziału Powiśle TPW.

Tekst i zdjęcia: Anna Tomasik