Z usług notariusza większość z nas korzystała lub będzie korzystać przynajmniej raz w życiu. Sprzedaż nieruchomości, podpisanie intercyzy czy postępowanie spadkowe to tylko nieliczne sytuacje, w których obecność notariusza jest niezbędna. Wszystkie akty sporządzane przez niego mają moc dokumentów urzędowych. Przyjrzyjmy się bliżej jaką funkcję pełni notariusz i kiedy warto skorzystać z jego usług?

Kim jest notariusz

Notariusz jest jednym z zawodów zaufania publicznego. To osoba mianowana przez Ministra Sprawiedliwości, która zajmuje się opracowywaniem aktów notarialnych oraz innych czynności prawnych.

Kto to jest osoba zaufania publicznego?

Osoba zaufania publicznego to osoba, która w swojej pracy przestrzega bezwzględnie obowiązujące przepisy, zachowując przy tym bezstronność oraz jest zobligowana do dochowania tajemnicy zawodowej.

Jak zostać notariuszem?

Notariusz to zawód zaufania publicznego. Aby zostać notariuszem, trzeba ukończyć studia prawnicze i uzyskać tytuł magisterski, a następnie odbyć 3,5 -letnią aplikację u notariusza wyznaczonego przez Izbę Notarialną lub samodzielnie znaleźć kancelarię. Obowiązkowe jest również odbycie sześciomiesięcznej praktyki w wybranym sądzie. Aplikacja kończy się egzaminem.

Po pozytywnym wyniku z egzaminu ostatnim etapem jest dwuletni staż na stanowisku asesora.

Wybór notariusz - czym się kierować?

Na rynku dostępnych jest wiele kancelarii notarialnych, dlatego wybór nie jest łatwy. Wybierając konkretnego notariusza, warto wziąć pod uwagę doświadczenie lub wybrać osobę z polecenia. Można też sprawdzić opinię o danej kancelarii w internecie. Trzeba sprawdzić, czy godzien zaufania jest notariusz. Warszawa, Kraków, Poznań, Wrocław - w każdym z tych miast i nie tylko, istnieje wiele kancelarii prawnych godnych uwagi. 

Jakie sprawy możemy załatwić u notariusza?

Głównym zadaniem notariusza jest sporządzanie aktów notarialnych. 

Akt notarialny to dokument sporządzany przez notariusza, który uznawany jest za dokument urzędowy. Wykonuje się, by potwierdzić dokonanie czynności prawnej. Sporządza się go w sytuacji, gdy wymagają tego przepisy prawa lub gdy taka jest wola stron.

Kiedy akt notarialny jest obowiązkowy?

W wielu przypadkach sporządzenie aktu jest wręcz konieczne, aby czynność została uznana za ważną i nie mogła być zakwestionowana przez inną osobę czy osoby.

W polskim prawie cywilnym do czynności, które wymagają potwierdzenia aktem notarialnym, należą:

• Kupno i sprzedaż nieruchomości

W przypadku kupna, sprzedaży, darowizny, zamiany domu, mieszkania, działki niezbędne jest podpisanie umowy u notariusza w formie aktu notarialnego, w przeciwnym razie w mocy prawa są nieważne. W kancelarii notarialnej muszą pojawić się zarówno kupujący, jak i sprzedający nieruchomość.

• Intercyza

Intercyza, czyli małżeńska umowa majątkowa wprowadzająca rozdzielczość majątkową między małżonkami. Tego typu akt mogą sporządzić przyszli małżonkowie, jak i obecni małżonkowie. Często powodem podjęcia takiej decyzji są kłopoty finansowe jednego z nich. Można wyróżnić kilka form takiego dokumentu: wyłączająca, rozszerzająca, przywracająca bądź ograniczająca wspólność majątkową. Warto pamiętać, że jeżeli nie dojdzie do ślubu, taki dokument staje się nieważny.

• Spadek

W przypadku postępowania spadkowego do wyboru mamy dwie opcje: udać się do sądu lub do notariusza. Wizyta w kancelarii jest procedurą uproszczoną polegającą na sporządzeniu dokumentu notarialnego, który zawiera informacje, kto jest spadkobiercą i jaka część majątku mu przypada. Taki sposób podziału spadku uwarunkowany jest stawieniem się w kancelarii wszystkich spadkobierców oraz ich zgoda na określony podział. Jeżeli jednak strony nie potrafią się porozumieć, pozostaje im droga sądowa, która jest procesem długotrwałym i kosztownym.

Notariusz poza sporządzaniem aktów notarialnych ma także możliwość wydawania innych poświadczeń. Przede wszystkim swoją obecnością oraz podpisem poświadcza notarialnie różnorodne dokumenty, które potem zyskują moc dokumentu urzędowego. Do takich dokumentów należą: pełnomocnictwa, umowy związane z użytkowaniem wieczystym czy darowizny. 

Dodatkowo notariusz może poświadczyć własnoręczność podpisów, zgodność kopii z oryginałem, prawomocność testamentu, czeków, protokołów czy oświadczeń. Może również potwierdzić czas okazania dokumentu, czyli, że dany dokument istniał w momencie, kiedy okazano go notariuszowi. 

Notariusz może również pomóc w sprawach w zakresie prawa rodzinnego, a także ułatwić spisanie umowy alimentacyjnej na rzecz dziecka.

Obowiązki i prawa notariusza

Do ogólnych obowiązków notariusza zgodnie z Kodeksem Etyki Zawodowej Notariusza można zaliczyć przede wszystkim:

1. Dokonywanie czynności zawodowych zgodnie z prawem i należytą rzetelnością.
2. Dokonywanie czynności notarialnych osobiście.
3. Zakaz pobierania innych korzyści niż wynagrodzenie.
4. Jest zobowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy.

5  Obowiązek zastosowania takich rozwiązań prawnych, które odpowiadają woli klienta.

6. Ma obowiązek odmówić dokonania czynności w przypadku konfliktu między stronami.

Jakie dokumenty będą potrzebne u notariusza?

Do notariusza po wcześniejszym umówieniu się na spotkanie telefonicznie lub osobiście trzeba zabrać ze sobą wskazane przez niego dokumenty. Należy pamiętać, że dokumenty muszą być oryginałami, a nie kserokopiami dokumentów. Przede wszystkim trzeba mieć przy sobie dokument potwierdzający tożsamość, czyli dowód osobisty, paszport, kartę pobytu, książeczkę żeglarską lub kartę tożsamości.

Dokumentem tożsamości nie jest prawo jazdy, książeczka wojskowa czy legitymacja!

Podsumowanie

Zakres spraw, jakie możemy załatwić u notariusza, jest bardzo szeroki. W wielu przypadkach wizyta u notariusza pozwoli uniknąć postępowania sądowego, ponadto będzie on wsparciem podczas zawierania wszelkich umów oraz udzieli porady.