Nie ma chyba nikogo, kto nie znałby legendy o warszawskiej syrence. Wpisany w świadomość nie tylko warszawiaków, ten symbol stolicy w mieście jest powszechny. Najbardziej znane warszawskie syrenki to oczywiście ta z Rynku Starego Miasta i znad Wisły, stojąca obok mostu Świętokrzyskiego i Centrum Nauki Kopernik. Ale syrenek w miejskiej przestrzeni jest znacznie więcej.

Trudu odnalezienia i sfotografowania warszawskiej syrenki zadali sobie Danuta Maltoch, Kasia Opara, Aleksandra Schönthaler i Jacek Łagowski. Opisem fotografii zajął się Michał Laszczkowski. On też napisał tekst. Tak powstała książka „Warszawskie syrenki”, której premiera odbyła się 15 grudnia 2015 roku w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy przy ulicy Koszykowej 26/28.

- Kilkanaście miesięcy temu z grupą znajomych wymyśliliśmy projekt, który znalazł uznanie Miasta Stołecznego Warszawy, które zdecydowało się go współfinansować. Syrenek było tak dużo, że musieliśmy dokonywać selekcji – powiedział Michał Laszczkowski, jeden z pomysłodawców projektu.

Inspiracją do fotografowania i zebrania w formie książki był album „Lwy Lwowa”. Do tej pory nikt nie pokusił o zebranie takiego materiału. O pomoc poprosili społeczność internetową. Internauci zgłaszali kolejne syrenki. Odzew przeszedł najśmielsze oczekiwania twórców książki. Co cztery godziny, na specjalnie w tym celu utworzonej stronie na facebooku pojawiała się fotografia lub informacja o syrence. Fotografie w książce przedstawiają te syrenki, które są na trwale wpisane w miejską przestrzeń. To płaskorzeźby, metaloplastyka, sgraffito, rzeźby i pomniki.

- Podczas prac nad książką okazało się, że kilkunastu syrenek nie da się sfotografować. Na przykład ta, na budynku Empiku, na rogu Alei Jerozolimskich i Nowego Światu jest od kilku lat zastawiona rusztowaniem. Tak samo, jak jednej z dwóch syrenek na Koszykach. Prawdę powiedziawszy, tydzień temu wykonywaliśmy fotografię tej syrenki, ponieważ na chwilę została odsłonięta. Nie zostaliśmy wpuszczeni na teren zajezdni tramwajowej przy ulicy Siedmiogrodzkiej. Zjadły nas procedury. Za długo by trwało załatwianie wszystkich procedur – powiedział Laszczkowski.

Najmniejszą syrenkę sfotografowała Danuta Maltoch. Znajduje się ona na głazie pamiątkowym Szkoły Technicznej Kolejowej Drogi Żelaznej Warszawsko – Wiedeńskiej na rogu Alei Jana Pawła II i ul. Złotej.

Autorzy publikacji zachęcają, żeby książkę „Syrenki warszawskie” potraktować jako przewodnik i zobaczyć sfotografowane obiekty na własne oczy. Czasami, żeby dostrzec syrenki trzeba się bardzo uważnie rozglądać, jak w przypadku fragmentu dekoracji fryzu na bazylice archidiecezjalnej św. Jana Chrzciciela przy ulicy Świętojańskiej 8 sfotografowanego przez Danutę Maltoch, detalu na elemencie dekoracyjnym na Skwerze im. Stefana Wiecheckiego „Wiecha” na Targówku sfotografowanym przez Jacka Łagowskiego czy syrenki na pomniku Chwała Saperom w Parku im. Edwarda Rydza – Śmigłego sfotografowanej przez Aleksandrę Schönthaler.

Metamorfoza symbolu Warszawy jest znana nie tylko heraldykom, od postaci pół kobiety pół ptaka niczym syreny starożytnej rodem z antycznej Grecji, po pół kobietę i pół rybę, z tarczą w jednej i mieczem w drugiej, jaką znamy chociażby z pomnika stojącego na brzegu Wisły czy widniejącej na oficjalnym herbie Warszawy. Dlatego może dziwić i zaskakiwać syrenka umieszczona przed Ratuszem na Pradze Południe, autorstwa Jerzego Chojnackiego – fotografię zrobił Jacek Łagowski czy plenerowej rzeźby fontanny przy ulicy Granicznej na osiedlu „Za Żelazną bramą” autorstwa Ryszarda Kozłowskiego – fotografię na potrzeby książki zrobiła Aleksandra Schönthaler. W książce znalazła się też rzeźba „Warszawska jesień” nazywana również „Syreną muzyczną” przy Skwerze im. Bohdana Wodniczko autorstwa Karola Tchorka. Sfotografowała ją Kasia Opara.

Projekt fotografowania warszawskich syrenek ma być kontynuowany i poszerzony między innymi o murale.

Wydawcą albumu "Syrenki warszawskie" jest Fundacja Dziedzictwa Kulturowego.

Andrzej Sitko