Instytut Strategii Narodowej zorganizował debatę, której tematem przewodnim było bezpieczeństwo narodowe. Jak jest ono rozumiane? W jaki sposób osoby związane z organizacjami wojskowymi podchodzą do kwestii zabezpieczenia Polski przed potencjalnym konfliktem? Nad czym musimy pracować?

Debata Instytutu Strategii Narodowej odbyła się 3 października na Nowym Świecie w Warszawie. Wzięli w niej udział: Sebastian Chwałek - prezes Polskiej Grupy Zbrojeniowej w latach 2021-2024, Piotr Krawczyk - szef Agencji Wywiadu w latach 2016-2022, Maciej Materka - szef Służby Kontrwywiadu Wojskowego w latach 2018-2022 oraz Piotr Nowak - minister Rozwoju i Technologii w latach 2021-2022. Spotkanie moderował Jarosław Krajewski - poseł na Sejm RP. O czym rozmawiano?

- Bezpieczeństwo to umiejętność wykorzystywania szans, które jawią się przed naszym państwem - politycznych, ekonomicznych, społecznych, kulturalnych i informacyjnych. Nie chodzi tylko o odpieranie zagrożeń - tymi słowami swoją wypowiedź rozpoczął Piotr Krawczyk, szef Agencji Wywiadu w latach 2016-2022. Za pomocą jakich narzędzi można wykorzystać te szanse?

- Najważniejszym elementem jest silna, nowoczesna, efektywna i zabezpieczona sprzętowo armia. Bez tego nie ruszymy dalej. Polska będzie sprawna pod kątem militarnym tylko wtedy, gdy będziemy odpowiednio dbać o cztery płaszczyzny: instytucje ( pod kątem organizacyjnym), ludzi, technologie i pieniądze. Pieniądze są na samym końcu nie przez przypadek. Jeżeli chcemy je dobrze wydawać, to musimy mieć wszystkie poprzednie elementy sprawne. Kluczowa powinna stać się reforma polskich służb specjalnych, które są ze sobą skonfliktowane - ich kompetencje na siebie nachodzą. Wywiad cywilny i wojskowy w 90% robią to samo. Należy połączyć dwie służby kontrwywiadowcze. Stworzyć jedną, dużą i efektywną służbę wywiadowczą. Dodatkowo, powinna powstać sprawna  instytucja odpowiedzialna za ochronę interesu ekonomicznego państwa. Aktualnie środki na bezpieczeństwo są źle i nieefektywnie lokowane. Można to zmienić poprzez odpowiedni podział kompetencji służb specjalnych - mówił Piotr Krawczyk.

Jakie inne wizje na wojskowy rozwój Polski zostały zaprezentowane podczas spotkania? 

- Bez własnego potencjału produkcyjnego, serwisowego i modernizacyjnego nie możemy myśleć o relatywnie bezpiecznym przebiegu możliwego konfliktu. Ten potencjał można tworzyć poprzez rozbudowywanie zdolności produkcyjnych, potrzebnych do utrzymania 300 000 armii. Należy postawić na samowystarczalność, czyli możliwość pozyskiwania własnych elementów potrzebnych do produkcji np. stali pancernej. Trzeba zadbać o rozwój własnych linii produkcyjnych tak, aby móc się oduzależnić od dostaw zagranicznych, postawić na badanie i rozwój przemysłu oraz zharmonizować ten proces z możliwościami finansowymi oraz technologicznymi. Bez silnego przemysłu nie ma silnego państwa i silnej armii. To on może zapewnić obywatelom poczucie bezpieczeństwa i zapewnić Polsce konkretne przychody - uznał Sebastian Chwałek. 

A co zdaniem Macieja Materki jest kluczowym elementem, zapewniającym bezpieczeństwo narodowe? 

- Z każdym dniem wojny w Ukrainie sytuacja bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce będzie się zmieniała na niekorzyść. Potrzebujemy doskonałej technologii, do której opanowania są potrzebne stabilne oraz dofinansowane instytucje i ich jasna sytuacja prawna. Musimy budować siłę militarną i projekcję polityczną, wejść w rolę lidera regionu. Przez ostatnie 30 lat nie było jasnej wizji rozwoju Polski. Każde przedsiębiorstwo miało własną. Polskie instytucje muszą zacząć robić biznesy za granicą, układać się z politykami i budować relacje. Pierwszą ofiarą wojny jest informacja. Musimy zacząć budować naszą, polską narrację w globalnych mediach np. poprzez kupienie udziałów w platformie X. Jesteśmy na tyle bogatym krajem, że możemy sobie na to pozwolić, zacząć działać bardziej agresywnie. 

Kapitał ludzki i kompetencje społeczeństwa odgrywają bardzo ważną rolę w konfliktach zbrojnych. Jak można je skutecznie doskonalić?

- Musimy postawić na przepływ ludzi, międzynarodowo połączyć firmy i biznesy. Polacy powinni się kształcić na uczelniach zagranicznych, gdzie będą sprzedawać naszą wizję historii. Potrzebujmy strategicznej komunikacji i wpływowych polityków. Należy zwiększyć budżet na rozwój i administrację sił zbrojnych, np. poprzez wkładanie pieniędzy z rezerw w złoto i aktywa. Blokada, która na to nie pozwala leży w naszej mentalności, a nie niemożliwości wykonania tego planu - mówił Piotr Nowak.

Wizji na podtrzymywanie i rozwijanie polskiego bezpieczeństwa narodowego jest dużo. Osobom zainteresowanym zależy m.in. na rozwoju przemysłu, technologii, reform, kapitału ludzkiego oraz kontaktów międzynardowych. Na 2025 r. zaplanowano przeznaczenie 4,7% narodowego PKB na obronność. 

fot. Karolina Najda