Bardzo popularne miejsce spotkań wśród warszawiaków - pawilon handlowo-wystawienniczy "Cepelia" przy ul. Marszałkowskiej 99/101 został wpisany przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - Jakuba Lewickiego do rejestru zabytków nieruchomych.

Salon ekspozycyjno-handlowy Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego (CPLiA) miał za zadanie zrzeszać rozproszone po całym kraju spółdzielnie rzemiosła ludowego i artystycznego. Do głównych zadań zarówno centrali, jak i jednostek terenowych należała organizacja tej dziedziny twórczości, ale również dystrybucja towarów oraz zleceń, a także działalność wystawiennicza.

Zaprojektowany przez Zygmunta Stępińskiego budynek "Cepelii" został uroczyście otwarty w kwietniu 1966 roku. - Dwukondygnacyjny obiekt otrzymał lekką, transparentną, asymetryczną bryłę, z górną kondygnacją nadwieszoną nad wycofanym na całym obwodzie parterem, który od frontu otrzymał schodkowy zarys elewacji. Wycofanie elewacji w poziomie przyziemia stworzyło dodatkowe możliwości ekspozycji towarów w kilku wolnostojących, niezachowanych gablotach. Ponadto przy pawilonie pierwotnie istniały dwa klomby oraz fontanna - informują przedstawiciele Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. - Budynek wzniesiono w lekkiej konstrukcji stalowej na siatce słupów z dachem zaopatrzonym w świetlik, opartym na dźwigarach kratowych. W większości konstrukcję wypełniono szklanymi ścianami kurtynowymi, a jedynie na fragmentach elewacji tylnej i bocznych wprowadzono odcinki nietransparentne. Surową architekturę pawilonu w narożniku północno-zachodnim ożywia kompozycja ceramiczna opracowana prawdopodobnie przez Stanisława Kucharskiego, wykonana z barwionych na lazurowy błękit, szkliwionych kafli z elementami reliefowej struktury o motywach geometrycznych lub przypominających archaizowane wątki figuralne. Każda z ręcznie wykonanych płytek zyskała unikatowy odcień i fakturę a całość zachowała się do dziś w dobrym stanie z niewielkimi ubytkami. Dekoracja była dziełem małopolskiej Spółdzielni Wyrobów Ceramicznych „Kamionka” z Łysej Góry, powołanej do życia w 1947 roku a od 1950 roku zrzeszonej w Cepelii, zaś od 1958 prowadzonej przez grupę artystów pod kierunkiem Krzysztofa Henisza. Działalność łysogórskiej spółdzielni opierała się w dużej mierze na autorskich projektach i stanowiła jedno z ciekawszych zjawisk panującej wówczas mody na ceramiczne dekoracje architektoniczne - dodają.

Główną i największą część Cepelii zajmował salon sprzedaży, w którym znajdowały się stosika z różnorodnymi wyrobami m.in.: rzeźbami, tkaninami regionalnymi, upominkami, wyrobami ceramicznymi, ze słomy czy wikliny. Od początku lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku pawilon przeszedł szereg remontów. W kolejnych dziesięcioleciach na budynku zaczęły pojawiać się wielkoformatowe reklamy zasłaniające częściowo elewację. Dodatkowo zamontowane na dachu urządzenia reklamowe zasłaniają filigranową, ciekawą sylwetkę pawilonu.

Fot. A. Fiedler/Wikimedia Commons [CC BY-SA 3.0]