Nowy rok niemal zawsze zaczyna się od wielkich planów - obietnicy lepszej formy, zdrowszych nawyków i odważnych zmian. Postanowienia noworoczne dają nam poczucie świeżego startu, ale równie często znikają szybciej niż byśmy tego chcieli. Dlaczego jedne cele potrafimy realizować, a inne porzucamy już w styczniu – czy da się to zmienić? O postanowieniach noworocznych oraz o tym, jak je formułować, by nie porzucić ich już po kilku tygodniach, opowiada psycholog Ewa Michałowska.

Bądźmy dla siebie wyrozumiali

 

Koniec roku sprzyja podsumowaniom i planowaniu kolejnych kroków, ale jak podkreśla ekspertka - nie powinien być czasem surowych ocen wobec samych siebie.

Koniec roku jest traktowany jako czas refleksji i mobilizacji do nowego działania. Należy podchodzić do tego w sposób racjonalny – przekazuje nam psycholog, Ewa Michałowska.

Pod koniec roku robimy podsumowania i bilans, co udało się zrealizować, a na co zabrakło czasu. Dobrze jest dostrzegać najmniejsze sukcesy i pozytywne zmiany oraz brać pod uwagę okoliczności towarzyszące. Może brak realizacji pewnych postanowień wiązał się z koniecznością poświęcenia się innym, równie wymagającym celom – dodaje.

Lęk przed porażką

Jeżeli postanowienie jest zbyt trudne, może dojść do prokrastynacji, czyli odkładania realizacji ze względu na trudność i lęk przed porażką – mówi nam Ewa Michałowska.

Może włączyć się także, tzw. syndrom oszusta, czyli fałszywe przekonanie, że nie jest się zbyt dobrym, aby osiągnąć założony cel – uzupełnia ekspertka.

Jak zaznacza psycholog Michałowska należy pracować nad umiejętnością doceniania i cieszenia się z małych rzeczy. W przeciwnym razie mogą pojawić się takie trudności psychiczne jak obniżony nastrój, smutek, obniżone poczucie własnej wartości – „jestem beznadziejny/leniwy/gorsi od innych”.

Nad czym warto się zastanowić przed zdefiniowaniem celów?

1. Co jest dla nas faktycznie ważne – czy cel wynika z naszych potrzeb, a nie z presji otoczenia.

2. Czy cel jest możliwy do osiągnięcia – realny na danym etapie życia, przy dostępnych zasobach.

3. Czy mamy odpowiednią grupę wsparcia – osoby, które będą nas wspierać i motywować.

4. Czy potrafimy stworzyć konkretny plan działania – zapisać go, a następnie regularnie weryfikować i modyfikować.

5. Czy postanowienie nas nie przerasta – i czy nie stanie się źródłem nadmiernego stresu lub kryzysu psychicznego.

6. Czy nie lepiej wprowadzać zmiany stopniowo – np. poprzez comiesięczny rytuał planowania, zamiast próbować zmienić wszystko naraz.

Jakie powinny być postanowienia noworoczne?

Ekspertka, Ewa Michałowska, zwraca uwagę, że dobrze sformułowane postanowienia noworoczne nie powinny być ani zbyt ogólne, ani zbyt ambitne. Kluczowe jest, aby były zgodne z naszymi wartościami, realne do osiągnięcia oraz dopasowane do aktualnych możliwości psychicznych i życiowych. Dzięki temu mogą stać się źródłem motywacji
i rozwoju, a nie presji czy rozczarowania.

• Jaki czas jest potrzebny

Na początku warto realistycznie oszacować, ile czasu faktycznie wymaga realizacja danego postanowienia – zarówno w skali tygodnia, jak i miesiąca. Cele często wydają się proste w teorii, jednak w praktyce wymagają regularności, nauki nowych umiejętności i energii psychicznej. Zaniżanie potrzebnego czasu zwiększa ryzyko frustracji i porzucenia planu.

• Czy dysponujemy takim czasem

Kolejnym krokiem jest szczera odpowiedź na pytanie, czy w obecnej sytuacji życiowej mamy przestrzeń na nowe zobowiązania. Praca, obowiązki domowe, relacje i odpoczynek również wymagają uwagi. Jeżeli kalendarz jest już przeciążony, lepiej zmniejszyć skalę celu lub odłożyć go w czasie, zamiast dokładać sobie kolejnego źródła stresu.

• Sposób realizacji

Cel powinien być rozpisany na konkretne, małe kroki. Zamiast ogólnego „zacznę ćwiczyć”, warto określić: co dokładnie będziemy robić, jak często i w jakiej formie. Jasny plan działania zwiększa poczucie kontroli i ułatwia rozpoczęcie, a także pomaga utrzymać motywację w momentach spadku energii.

• Terminy realizacji

Dobrze określone ramy czasowe pomagają uniknąć odkładania działań „na później”. Warto wyznaczyć zarówno datę rozpoczęcia, jak i etapy pośrednie, które pozwolą monitorować postępy. Terminy powinny być elastyczne, ale konkretne – tak, aby motywowały, a nie wywoływały presję.

• Grupa wsparcia

Wsparcie innych osób znacząco zwiększa szanse na realizację postanowień. Może to być bliska osoba, przyjaciel, grupa o podobnych celach lub specjalista. Dzielenie się postępami, trudnościami i sukcesami pomaga utrzymać motywację oraz zmniejsza poczucie osamotnienia w procesie zmiany.

• Kary i nagrody

System nagród może wzmacniać zaangażowanie i budować pozytywne skojarzenia z wysiłkiem. Nagrody powinny być adekwatne i wspierające cel, a nie go sabotujące. Zamiast kar warto stosować konsekwencje oparte na refleksji – np. analizę, co nie zadziałało i jak można to poprawić. Taka postawa sprzyja wytrwałości i uczy życzliwości wobec siebie.

Psycholog Michałowska radzi, aby zapisać cele, które chcemy osiągnąć. Podkreśla również, że kluczowe znaczenie mają: samokontrola, systematyczność oraz rzetelność.

Jedyną stałą w życiu jest zmiana

– Heraklit.

 

fot. Freepik