Wczoraj odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Pereca i Samuela Willenbergów przy kamienicy na ulicy Marszałkowskiej 60 w Warszawie. W wydarzeniu uczestniczyli liczni goście, w tym wdowa po Samuelu, ambasador Izraela, naczelny rabin Polski, wicemarszałek Sejmu RP i reprezentanci Instytutu Pamięci Narodowej. Uroczystość miała miejsce w dzień 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego i przed 80. rocznicą buntu w Treblince II

Wczoraj, 1 sierpnia, o godzinie 11:00 przy kamienicy znajdującej się na ulicy Marszałkowskiej 60 w Warszawie miała miejsce uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej Pereca i Samuela Willenbergów.

W uroczystościach wzięli udział liczni goście, w tym wdowa po Samuelu, Ada Krystyna Willenberg, ambasador Izraela, Yacov Livne, wicemarszałek Sejmu RP, Małgorzata Kidawa-Błońska, naczelny rabin Polski, Michael Schudrich, mieszkańcy kamienicy przy ulicy Marszałkowskiej 60, z reprezentantem Tomaszem Jakubem Sitarskim, oraz zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, dr Mateusz Szpytma.

Instytut Pamięci Narodowej sfinansował to upamiętnienie, które przedstawia sylwetki Pereca Willenberga oraz jego syna, Samuela. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Biuro Współpracy Międzynarodowej we ścisłej współpracy z Biurem Upamiętniania Walk i Męczeństwa.

Kim byli Perec i Samuel Willenberg?

Perec Willenberg był żydowskim artystą, malarzem i pedagogiem sztuki. Jego syn, Samuel Willenberga był więźniem i uczestnikiem buntu ocalałego z niemieckiego obozu zagłady Treblinka II oraz uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Perec Willenberg ukrywał się jako Baltazar Karol Pękosławski w czasie Powstania Warszawskiego.

W 41. dniu Powstania kamienica, w której mieszkał Perec, została trafiona pociskiem moździerzowym, co zrujnowało dwa piętra i spowodowało zatrzymanie się pocisku tuż nad jego pokojem. Mężczyzna przysypany gruzem leżał wtedy na łóżku. Na prośbę swojego syna, Samuela Willenberga, postanowił przeczekać bombardowanie w piwnicy. W drodze do piwnicy artysta zaczął szkicować węglem na suficie klatki schodowej wizerunek Chrystusa Miłosiernego, z głową Chrystusa na tle krzyża, a na belkach krzyża umieścił napis: "Jezu, ufam Tobie" i podpis: "Rysował B. Pękosławski 11-go Września 1944 r." Lokatorzy wierzyli, że ta kamienica ocalała dzięki temu namalowanemu przez Pereca wizerunkowi Chrystusa.

Odsłonięcie tablicy

Uroczystość miała miejsce zarówno w dzień 79. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, jak również dzień przed 80. rocznicą rozpoczęcia zbrojnego buntu więźniów obozu zagłady w Treblince.

W czasie uroczystości Naczelny rabin Polski, Michael Schudrich, wykonał psalm 23, a ksiądz Tomasz Trzaska poprowadził krótką modlitwę, poświęconą pamięci pomordowanych i poległych w różnych walkach, szczególnie upamiętniając 80. rocznicę Powstania w Getcie Warszawskim i buntu w Treblince II oraz 79. rocznicę Powstania Warszawskiego.

Pod pomnikiem upamiętniającym złożono wieńce w hołdzie, w tym od Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, Ambasadora Izraela w Polsce Yakowa Livne, wojewody mazowieckiego Tobiasza Bocheńskiego oraz wiceministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosława Sellina.

- Wiek XX, a zwłaszcza II wojna światowa i Holokaust, pochłonął miliony ludzkich istnień. Naszą rolą, a jednocześnie zaszczytnym obowiązkiem, jest nigdy o tym nie zapomnieć. Niesiemy tę pamięć w hołdzie zmarłym, ale też dla przyszłych pokoleń, które poniosą ją po nas. Ufundowana przez IPN tablica poświęcona obu twórcom, sławiąc ich zasługi dla obu naszych narodów, powstała w geście wdzięczności za ich wkład do naszej wspólnej historii – powiedział dr Szpytma.

fot. Sławek Kasper/IPN