Światowy Dzień Zdrowia to święto ustanowione przez Pierwsze Zgromadzenie Ogólne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 1948 roku. Obchodzone jest corocznie od 1950 r. w dniu 7 kwietnia – w rocznicę powstania tej organizacji. Jego celem jest zwrócenie uwagi na najbardziej istotne problemy w obszarze zdrowia publicznego na świecie.

Jak przypomina Urząd Statystyczny w Warszawie w 2025 r. obchody będą odbywać się pod hasłem – „Zdrowe początki, pełna nadziei przyszłość”. Tegoroczne hasło podkreśla znaczenie dbania o zdrowie od najwcześniejszych lat życia oraz konieczność inwestowania w zdrową przyszłość kolejnych pokoleń. Zdrowie matek i dzieci stanowi podstawę zdrowia rodziny i społeczności. Kluczowe w tegorocznej kampanii Światowego Dnia Zdrowia jest zwrócenie uwagi na priorytetowe traktowanie kobiet w okresie okołoporodowym i tuż po nim, tak aby zapewnić wsparcie fizyczne, emocjonalne oraz właściwą opiekę.

Dostępność do opieki medycznej jest jednym z kluczowych elementów systemów opieki zdrowotnej na całym świecie. W Polsce dzieci, a także kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu mają prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, bez względu na to, czy są – czy też nie są – objęte powszechnym (obowiązkowym lub dobrowolnym) ubezpieczeniem zdrowotnym.

W latach 2020-2023 liczba poradni ginekologiczno-położniczych w mazowieckim wzrosła z 775 w 2020 r. do 867 w 2023 r. Liczba potencjalnych pacjentek w wieku 15-49 lat przypadająca na 1 poradnię zmniejszyła się w tym czasie z 1710 do 1514. W praktyce statystycznej GUS, jako wiek rozrodczy, tj. wiek, w którym kobieta zdolna jest (biologicznie) do urodzenia dziecka przyjmuje się wiek 15-49 lat.

Wg informacji przekazanych prze Urząd Statystyczny w Warszawie w obserwowanych latach zauważa się tendencję spadkową liczby kobiet w ciąży objętych opieką poradni w województwie mazowieckim. W 2020 r. takich pacjentek było 77878, a w 2023 r. 61591.

Suplementacja żelaza i kwasu foliowego jest ważnym elementem dbania o zdrowie kobiet w ciąży, a także o prawidłowy rozwój płodu. Według danych z poradni ginekologiczno-położnych udział kobiet w ciąży, będących pod opieką poradni, które przyjmowały suplementy żelaza lub kwasu foliowego zawierała się w granicach od 46,1% w 2020 r. do 51,5% w 2023 r.

Obecność osoby bliskiej w czasie porodu może mieć pozytywny wpływ na samopoczucie rodzącej. Pomaga to w zmniejszeniu lęku, stresu, a także wspiera w procesie porodowym. Według danych z Ministerstwa Zdrowia, w mazowieckim od 2020 r. do 2023 r. pomimo spadku liczby stanowisk porodowych ze 176 do 166, to liczba stanowisk do porodów rodzinnych wzrosła ze 121 do 133. Należy zauważyć, że w tym czasie liczba przyjętych porodów zmniejszyła się z 57,2 tys. w 2020 r. do 45,5 tys. w 2023 r.

Porady patronażowe oraz badania przesiewowe to ważne elementy w systemie opieki zdrowotnej, szczególnie w kontekście zdrowia matki i dziecka. Porady patronażowe to opieka zdrowotna, która jest świadczona przez pielęgniarki lub położne w okresie poporodowym oraz w pierwszych miesiącach życia dziecka. Badania przesiewowe niemowląt to zestaw testów wykonywanych w pierwszych dniach lub tygodniach życia dziecka, które mają na celu wykrycie wczesnych oznak różnych chorób, które mogą nie mieć widocznych objawów w początkowym okresie życia.

Według danych z poradni ambulatoryjnych w mazowieckim, liczba zbadanych niemowląt w 1-4 tygodniu życia w 2020 r. wyniosła 34,1 tys., a w 2023 r. 29,2 tys. Udział zbadanych niemowląt w stosunku do liczby niemowląt podlegających badaniu spadł z 84,8% w 2020 r. do 75,2% w 2023 r. Według informacji pozyskanych podczas tych badań obserwuje się spadek udziału niemowląt karmionych wyłącznie piersią z 66,1% w 2020 r. do 60,0% w 2023 r.

Podstawowymi wskaźnikami opieki okołoporodowej są informację o śmiertelności matek w czasie ciąży, porodu lub połogu, a także informacje o liczbie zgonów niemowląt. Dane te służą ocenie efektywności systemu opieki zdrowotnej w danym kraju.

W mazowieckim obserwuje się spadek liczby zgonów kobiet w wyniku ciąży, porodu i połogu – w 2020 r. i 2021 r. po 2 zgony rocznie, w 2022 r. – 1, w 2023 nie było zgonów z tej przyczyny.

W województwie mazowieckim wskaźnik liczby zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych wzrósł od 2020 r. z 3,16 do 3,43 w 2023 r. (w Polsce wskaźnik wzrósł z 3,6 w 2020 r. do 3,9 w 2023 r.)

W krajach europejskich, jedne z wyższych wskaźników umieralności niemowląt w latach 2020-2023 występowały w Rumunii i Serbii, a jedne z niższych w Finlandii i Czechach.

fot. pixabay Źródło:Urząd Statystyczny w Warszawie