Kontynuacja budowy II linii metra oraz budowa szkół i przedszkoli to najbardziej strategiczne inwestycje dla rozwoju stolicy w 2016 roku. Dzisiaj, 22 czerwca stołeczni radni głosują uchwały, dotyczące zatwierdzenia sprawozdania finansowego i wykonania budżetu za 2016 rok oraz udzielenia absolutorium z tego tytułu Prezydentowi m.st. Warszawy.

 

– Ubiegły rok obfitował w wiele wydarzeń, które były wyjątkowe dla rozwoju naszego miasta. Trudno nie rozpatrywać tego, co zadziało się w ostatnim roku nie biorąc pod uwagę ostatnich lat. W ciągu ostatnich dziesięciu lat byliśmy świadkami dynamicznych zmian tworzących zupełnie nowe społeczne i  gospodarcze oblicze Warszawy. Stolica nadawała tempo tym zmianom, stała się symbolem sukcesu, liderem Europy Środkowej a zaangażowanie mieszkańców Warszawy w osiągnięcie tego sukcesu spowodowało, że stała się miastem dobrego życia, dostępnym, różnorodnym i atrakcyjnym – powiedziała Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent m.st. Warszawy.

Wydatki na inwestycje

W ubiegłym roku na wydatki w zakresie inwestycji przeznaczono 1 mld 297 tys zł. Co warte podkreślenia, Warszawa w 2016 roku zrealizowała program inwestycyjny o wielkości podobnej do tej z 2015 r., podczas gdy w największych polskich metropoliach inwestycje w 2016 r. były o 37 % niższe w stosunku do poprzedniego roku.

Miasto inwestowało przede wszystkim w infrastrukturę lokalną. Wydatki na inwestycje dzielnicowe w ubiegłym roku wyniosły 544 mln zł, co jest najwyższym wynikiem od 2010 roku. Największe wydatki inwestycyjne w 2016 r. poniosły dzielnice: Białołęka, Wilanów, Ursynów, Ursus, Mokotów i Wola.

Rok 2016 był okresem przejściowym w cyklu realizacji dużych przedsięwzięć infrastrukturalnych, które mają największy wpływ na wysokość wydatkowanych środków budżetowych. Prowadzono i rozstrzygnięto wiele postępowań przetargowych i podpisano umowy z wybranymi wykonawcami prac przygotowawczych i robót budowlanych. Najważniejsze z nich to: projekt i budowa II linii metra, budowa obwodnicy śródmiejskiej na odc. od Ronda Wiatraczna do ul. Radzymińskiej, modernizacja ciągu ul. Marsa – Żołnierska oraz przebudowa ul. Marynarskiej na odc. Taśmowa - ul. Rzymowskiego.

Największe wydatki majątkowe przeznaczono w 2016 r. na transport i komunikację (535 mln zł), edukację (276 mln zł), ład przestrzenny i gospodarkę nieruchomościami (145 mln zł) oraz  ochronę zdrowia i pomoc społeczną (127 mln zł).

Na inwestycje w zakresie transportu miejskiego z budżetu m.st. Warszawy wydatkowano 263 mln zł. Środki te zostały przeznaczone m.in. na: rozpoczęcie budowy odcinka zachodniego i odcinka wschodnio-północnego II linii metra, przebudowę infrastruktury Stacji Techniczno – Postojowej Kabaty w związku ze zwiększeniem taboru oraz na budowę hali postojowej STP Kabaty. Podobnie, jak w latach poprzednich, istotny udział w wydatkach majątkowych miasta miały nakłady poniesione na rozbudowę i modernizację dróg. W 2016 r. wydano na ten cel 272 mln zł, z przeznaczeniem m.in. na: kontynuację budowy Trasy Świętokrzyskiej na odcinku od ul. Tysiąclecia do ul. Zabranieckiej, II etap modernizacji ciągu ulic Marsa – Żołnierska oraz rozbudowę ciągu ulic Zwoleńskiej i Żegańskiej wraz z budową tunelu pod torami PKP.

Na inwestycje edukacyjne w 2016 r. Warszawa wydała 276 mln zł. Zakończono budowę szkoły podstawowej z zapleczem sportowym przy ul. św. U. Ledóchowskiej dla 750 dzieci, a także zmodernizowano 40 obiektów szkolnych. Zbudowano 4 szkoły dla 2450 uczniów, a przy 9 kolejnych (dla 8000 uczniów) realizowane były prace przygotowawcze. W 2016 roku powstały również 4 nowe przedszkola mogące przyjąć łącznie 625 dzieci oraz budowano 8 przedszkoli dla 1750 dzieci. Dla kolejnych 5 przedszkoli dla 1700 dzieci realizowaliśmy prace przygotowawcze.

W sferze ład przestrzenny i gospodarka nieruchomościami wydatki majątkowe w 2016 r. wyniosły 145 mln zł. W ubiegłym roku zakończono rewitalizację budynku przy ul. Targowej 56  z przeznaczeniem na Centrum Kreatywności, które jest pierwszą z miejskich inwestycji dedykowanych sektorowi kreatywnemu. To równocześnie kolejny punkt wsparcia przedsiębiorczości, integrujący warszawskie inicjatywy i działania ukierunkowane na jej rozwój. Wybudowano 228 nowych mieszkań w 3 budynkach komunalnych przy ul. Pełczyńskiego wraz z przedszkolem dla 200 dzieci oraz 12 nowych mieszkań w budynku komunalnym w Wesołej, przy ul. Nizinnej 8A. Zmodernizowano 23 budynki komunalne w dzielnicach: Mokotów, Praga-Południe,  Praga-Północ, Wawer i Wola.

W 2016 r. miasto rozpoczęło budowę Szpitala Południowego oraz zakończyło przebudowę i rozbudowę Szpitala Praskiego. Co więcej, rozbudowano lub modernizowano szpitale: Wolski, Bielański, Św. Rodziny, Czerniakowski, Grochowski oraz Warszawski Szpital dla Dzieci.  Łącznie nakłady inwestycyjne w zakresie ochrony zdrowia wyniosły w ubiegłym roku 89 mln zł.

Wydatki inwestycyjne w obszarze pomocy społecznej w 2016 r. wyniosły 38 mln zł i były w znacznym stopniu przeznaczone na rozbudowę sieci żłobków. W ubiegłym roku zakończono budowę żłobka dla 150 dzieci w Rembertowie przy ul. Cyrulików, poza tym trwała budowa 6 kolejnych żłobków. Dzięki aktualnie prowadzonym inwestycjom powstanie łącznie ponad 1000 miejsc w miejskich żłobkach.

W dziedzinie kultura i ochrona dziedzictwa kulturowego inwestycje wyniosły 62 mln zł. Zakończono budowę Międzynarodowego Centrum Kultury Nowy Teatr, modernizowano Muzeum Warszawy oraz przebudowano i zmodernizowano budynek przy ul. Freta 16 na rzecz Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie.

Na inwestycje w infrastrukturę sportową i rekreacyjną miasto przeznaczyło w 2016 r. 24 mln zł. Dzięki tym środkom zakończono modernizację hali basenowej oraz boiska bocznego w Ośrodku Polonia, a także wykonano termomodernizację hali sportowej Ośrodka Sportu i  Rekreacji w dzielnicy Ursus. Ponadto zmodernizowano 2 baseny sportowe (w dzielnicach: Wawer i Żoliborz) oraz 4 ogólnodostępne boiska sportowe (w dzielnicach: Bemowo, Mokotów oraz Wawer – dwa obiekty).

Wartości budżetu

Dochody ogółem miasta stołecznego Warszawy w 2016 r. zostały zrealizowane w kwocie 14,7 mld zł. Z kolei wydatki budżetowe zrealizowano na kwotę 13,8 mld zł, z czego wydatki bieżące wyniosły 12,5 mld zł. Odnotowano oszczędności bądź niższe zapotrzebowanie na wydatki bieżące. Ubiegły rok dla Warszawy pod względem finansowym był dobry. W 2016 r. zrealizowano ponadplanowe dochody na kwotę ponad 166 mln zł, a w wydatkach bieżących zaoszczędzono 601 mln zł. Ponadto wypracowano dodatni wynik budżetu w kwocie 932,4 mln zł, który przeznaczono na realizację zadań ujętych w ramach wieloletniej prognozy finansowej. Ubiegły rok był także kolejnym rokiem sukcesywnego obniżania poziomu zadłużenia. Obniżono zadłużenie miasta o 181 mln zł.

Dużym ubytkiem w budżecie stolicy jest tzw. Janosikowe. W 2016 r. Warszawa przekazała 792 mln zł na mniej zamożne gminy. Razem z bieżącym rokiem będzie to już 9,8 mld zł.

Wydatki bieżące

Największe środki Warszawa przeznaczyła na edukację. W ubiegłym roku było to 3,3 mld zł tj. 26,1% budżetu bieżącego, a łącznie z inwestycjami – aż 3,5 mld zł. Stolica ma najwięcej placówek oświatowych. W 2016 roku działało ich łącznie 1 887, w tym: 802 przedszkola, 289 szkół podstawowych, 202 gimnazja, 172 licea ogólnokształcące, 176 szkół zawodowych, 127 szkół i przedszkoli specjalnych oraz 119 pozostałych placówek oświatowych. Z miejskiej kasy finansowane są wszystkie publiczne placówki, a niepubliczne są dofinansowywane. Dla przykładu, w 2016 roku kwota na każdego licealistę wynosiła 6 tysięcy 489 zł a na przedszkolaka – 6 tysięcy 48 zł. Te środki przeznaczane są między innymi na zajęcia uczniów na basenach i w halach sportowych, prowadzenie świetlic, dofinansowanie posiłków  dla uczniów z najuboższych rodzin, dowożenie dzieci i młodzieży niepełnosprawnej do szkół, prowadzenie internatów i burs szkolnych, placówek wychowania pozaszkolnego, poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz szkolenia dla kadry pedagogicznej.

Transport i komunikacja zbiorowa to drugi co do wielkości wydatek bieżący Warszawy, na który przeznaczono 3,1 mld zł, co stanowiło ¼ budżetu bieżącego. Biorąc pod uwagę wydatki ogółem, czyli również nakłady na inwestycje, to na transport i komunikację przeznaczono najwięcej środków - 3,6 mld zł, co stanowiło 26% wszystkich wydatków miasta. Funkcjonowanie transportu publicznego w stolicy, czyli na przykład koszty zakupu paliwa, wynagrodzenia kierowców, mycia i sprzątania pojazdów oraz przystanków i wiat, jest dofinansowane z budżetu miasta. W 2016 r. koszty te wyniosły ponad 2,5 mld zł. Zostało sprzedanych ponad 86,5 mln biletów, a dochód z ich sprzedaży wyniósł 853 mln zł. Dochody ze sprzedaży biletów wraz z dotacjami gmin ościennych korzystających z komunikacji miejskiej w 2016 r. wyniosły w sumie 909,8 mln zł. Wpływy z tego tytułu pokrywają zaledwie 36% kosztów utrzymania systemu transportu zbiorowego, a pozostała część jest opłacana z miejskiej kasy. W 2016 r. Warszawa „dopłaciła” z budżetu miasta 1,6 mld zł.

Pod koniec 2016 r. w metropolii warszawskiej funkcjonowało 286 dziennych i nocnych linii autobusowych, 26 linii tramwajowych, dwie linie metra oraz cztery linie Szybkiej Kolei Miejskiej. Według szacunków, w 2016 r. pasażerowie odbyli ponad 1 mld 100 mln przejazdów.

Posiadacze krótko- i długookresowych biletów – dzięki ofercie „Wspólnego biletu” – mogli również korzystać bez dodatkowych opłat z pociągów Kolei Mazowieckich w obu strefach biletowych Zarządu Transportu Miejskiego (ZTM) oraz z Warszawskiej Kolei Dojazdowej w pierwszej strefie biletowej ZTM. Szacuje się, że z możliwości przejazdów pociągami tych dwóch przewoźników w 2016 r. skorzystano ponad 120 mln razy.

Od 1 marca do 30 listopada ubiegłego roku warszawiacy po raz kolejny mogli korzystać z Warszawskiego Roweru Publicznego Veturilo, który podobnie jak w latach ubiegłych cieszył się dużą popularnością. Rowery wypożyczono 1 866 423 razy, przy czym niemal 70% to wypożyczenia nieodpłatne (od 1 do 20 minuty). Liczba użytkowników powiększyła się o ponad 70 tys. osób. W 2016 r. zwiększyła się liczba stacji i rowerów. W stolicy funkcjonowało 205 wypożyczalni rowerowych oraz ponad 3 tys. rowerów, co tworzyło sprawny i użyteczny system rowerowy. Od początku funkcjonowania systemu, czyli od 2012 r., do zamknięcia 5 sezonu, 445 tys. zarejestrowanych użytkowników dokonało prawie 8 mln wypożyczeń miejskich rowerów. Można powiedzieć, że każdy mieszkaniec stolicy, zameldowany czy niezameldowany, co najmniej cztery razy wypożyczył rower.

Na ład przestrzenny i gospodarkę nieruchomościami przeznaczono w ubiegłym roku 1,2 mld zł. Dzięki tym środkom wyremontowano 2029 pustostanów. Co roku ta liczba wzrasta, ale po raz pierwszy – właśnie w ubiegłym roku – przekroczyła liczbę 2 tysięcy. Ponadto w 2016 r. podłączono do sieci ciepłowniczej 515 lokali w budynkach komunalnych. Łącznie w ramach realizowanego od 2010 r. projektu pn. „Ciepło sieciowe w budynkach komunalnych” podłączono ciepło w ponad 2 tys. lokali.

W 2016 r. miasto w ramach TBS-ów wynajęło 2 087 mieszkań zarówno w starym jak i nowym budownictwie. Jest to liczba porównywalna do liczby mieszkań wynajętych w roku 2015. Zostały zawarte cztery umowy z Towarzystwami Budownictwa Społecznego na realizację kolejnych inwestycji mieszkaniowych. Celem tych działań jest poszerzenie dotychczasowej oferty mieszkaniowej i skierowanie jej także do osób średniozamożnych, które nie kwalifikują się obecnie do najmu lokalu mieszkalnego z mieszkaniowego zasobu miasta, a jednocześnie ich dochody nie są wystarczające, żeby mogły we własnym zakresie wynająć lokal na rynku komercyjnym.

W ramach opracowywania strategii rozwoju Warszawy „Warszawa 2030”, rozpoczęto w grudniu 2016 roku  prace nad miejską polityką mieszkaniową  „Mieszkania 2030”.

Kolejnym ważnym społecznie celem wydatkowania środków z budżetu miasta jest pomoc społeczna. W 2016 r. przeznaczono na ten cel 1,6 mld zł. W ubiegłym roku w Warszawie działało 7 domów dziecka, w których przebywało 359 wychowanków oraz 5 placówek rodzinnych z 28 dziećmi. Miasto prowadzi także 14 domów pomocy społecznej, w których przebywało 1.550 pensjonariuszy. Średni koszt utrzymania jednego miejsca to 54,6 tys. zł. Podopieczni lub ich rodziny ponieśli średnio 21,6% tych wydatków. Różnica została pokryta z budżetu miejskiego.

Rodzice małych warszawiaków mieli do dyspozycji 64 miejskie żłobki w tym 10 mini żłobków, w których opiekę znalazło 5.750 maluchów. Liczba miejsc systematycznie rośnie i w ubiegłym roku kolejnych 111 najmłodszych warszawiaków znalazło nowe miejsca w żłobkach, w stosunku do 2015 r. Średni wydatek na dziecko w żłobku wyniósł 15.870 zł. Miasto finansuje utrzymanie miejsca w żłobku w 86%. Rodzice opłacają tylko 14%.

W ubiegłym roku na kulturę miasto wydało 427 mln zł ze środków bieżących, wraz z inwestycjami to prawie 489 mln zł. Z budżetu miasta finansowana jest działalność 18 teatrów, które w ubiegłym roku przygotowały 67 premier, 19 bibliotek z filiami, 5 muzeów, jednej orkiestry oraz licznych ośrodków i domów kultury. Poza tym z budżetu finansowana jest działalność Centrum Myśli Jana Pawła, Centrum Nauki Kopernik oraz Domu Spotkań z Historią – instytucji, która w zeszłym roku świętowała 10-lecie. Jak co roku miasto zorganizowało wiele imprez cieszących się dużym zainteresowaniem warszawiaków, takich jak pokazy „Warszawskie Syreny” w Multimedialnym Parku Fontann na Podzamczu, „Wianki nad Wisłą”, „Nowe Pokolenie 16/44” związane tematycznie z obchodami 72. Rocznicy Powstania Warszawskiego, Koncerty Chopinowskie przy pomniku Fryderyka Chopina w Łazienkach Królewskich, 32 Warszawski Międzynarodowy Festiwal Filmowy, Festiwal Skrzyżowanie Kultur oraz plenerową imprezę sylwestrową na Placu Defilad. Uczestniczyło w nich ponad 1 mln osób. W zeszłym roku zorganizowano koncert w ramach Światowych Dni Młodzieży pn. „Wiara, Nadzieja, Miłość”, w którym wystąpiło ponad 200 wykonawców z Polski i zagranicy. To wspaniałe artystyczne widowisko przyciągnęło na Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego kilkadziesiąt tysięcy młodych widzów z całego świata. Miasto w 2016 r. finansowało również wiele ważnych imprez kulturalnych. Były to np.: 8. Festiwal Warszawa w Budowie, 32. Warszawski Międzynarodowy Festiwal Filmowy 2016, Warsaw Summer Jazz Days, Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena, Międzynarodowy Festiwal Teatralny, czy Międzynarodowy Festiwal Muzyczny „Chopin i jego Europa”.

Wydatki bieżące na bezpieczeństwo w 2016 roku wyniosły 263 mln zł, a wraz z inwestycjami to kwota 277 mln zł. Ta sfera miasta była szczególnie ważna w związku z odbywającymi się w Warszawie szczytem NATO oraz Światowymi Dniami Młodzieży. W celu poprawy bezpieczeństwa w miejscach publicznych i w ruchu drogowym, w 2016 r. ulice patrolowało 1 450 strażników miejskich. Nad bezpieczeństwem warszawiaków czuwał także system monitoringu miejskiego z  381 kamerami. Miasto, chcąc zwiększyć poczucie bezpieczeństwa mieszkańców, opłaciło w ubiegłym roku ponad 20 tys. dodatkowych dwuosobowych patroli policyjnych. Koszt jednej służby podczas patrolu ponadnormatywnego wyniósł 200 złotych. Zadbaliśmy także o patrole konne – z miejskiej kasy utrzymywanych jest 20 koni policyjnych. Miasto dofinansowywało również Komendę Stołeczną Policji i Komendę Miejską Państwowej Straży Pożarnej. Pieniądze były przeznaczone na zakup pojazdów i urządzeń specjalistycznych oraz inwestycje.

Współdecydowanie mieszkańców o realizacji budżetu

Dzięki budżetowi partycypacyjnemu mieszkańcy Warszawy decydują od kilku lat o tym, na co zostaną przeznaczone środki miasta. Na realizację zadań w ramach II edycji budżetu partycypacyjnego w Warszawie w 2016 r. przeznaczono 51 mln zł. Do realizacji warszawiacy wybrali 644 projekty.

Sytuacja finansowa Warszawy

Wyniki realizacji ubiegłorocznego budżetu potwierdzają, że miasto jest dobrze zarządzane. Inwestycje w edukację, komunikację oraz bezpieczne wskaźniki zadłużenia sprzyjają  dalszemu rozwojowi Miasta.

Stabilną sytuację finansową miasta potwierdzają również oceny ratingowe. Agencja Moody’s 16 maja 2017 r. podwyższyła perspektywę ratingu kredytowego Warszawy, wyznaczonego w skali międzynarodowej jako A2, z negatywnej na stabilną. Warszawa po raz pierwszy otrzymała ocenę ratingową agencji Moody’s 20 grudnia 2007 r. – A2 z perspektywą stabilną. Była to najwyższa możliwa do osiągnięcia ocena na poziomie kraju, ponieważ rating państwa wyznacza górny pułap ocen możliwych do uzyskania przez podmioty z danego kraju.

Ponadto międzynarodowa agencja ratingowa Fitch Ratings 12 czerwca 2017 r. potwierdziła krajowy długoterminowy rating miasta stołecznego Warszawy nadany 18 maja 2009 r. Przyznana ocena to AAA (pol)  z perspektywą stabilną.