Barokowy kościół Paulinów przy ul. Długiej od przeszło trzystu lat góruje nad Starym i Nowym Miastem. Świątynia p.w. Świętego Ducha od kilku lat jest remontowana. W trakcie prowadzonych prac konserwatorskich doszło do niezwykłych odkryć

Jak podkreśla Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków już w XIV wieku w miejscu obecnej świątyni ojców paulinów stał drewniany kościółek oraz pierwszy w Warszawie szpital. W czasie potopu szwedzkiego obie budowle zostały zniszczone, a ruiny wraz z ziemiami król Jan Kazimierz w 1662 roku przekazał paulinom jako wyraz wdzięczności za obronę Jasnej Góry.

W obecnej formie barokowy kościół Paulinów wzniesiono po potopie szwedzkim w latach 1707-1717 według projektu Józefa Pioli i Józefa Bellottiego. W czasie Powstania Warszawskiego w 1944 r. kościół został poważnie uszkodzony. Po wojnie paulini wrócili do kościoła i klasztoru w 1948 r. i rozpoczęli odbudowę, która trwała do 1956 r.

Remont budowli

W latach 2022-2023 dzięki dotacji miejskiej przeprowadzono remont elewacji, tympanonu i kraty okiennej kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej (od strony ul. Długiej), wykonano izolację przeciwwilgociową ściany fundamentowej zachodniej elewacji kościoła oraz remont konserwatorski ceglanych wątków dolnej kondygnacji kościoła.

Konserwatorzy odkrywają niespodzianki

Obecnie prowadzone są prace remontowo-konserwatorskie elewacji frontowej kościoła i dwóch ścian wież kościoła. Właśnie trwa czyszczenie pilastrów, usuwane są wtórne, cementowe uzupełnienia, które zniekształcały ich formę.

Najstarszym elementem na elewacji kościoła jest datowana na 1714 r. tablica fundacyjna ze złoconym napisem przypisywana Antoniemu Bayowi. W trakcie prac odkryto, że tablica jest wykonana z pomalowanego na czarno piaskowca, a nie z czarnego marmuru dębnickiego, jak dotąd przypuszczano.

Podczas renowacji tynków tympanonu ponad drzwiami kościoła na konserwatorów czekała kolejna niespodzianka. Spod warstwy tynków wyłoniło się obramienie wykonane z piaskowca. Wtórne warstwy tynku zostały usunięte i kamienny detal zostanie poddany zabiegom konserwatorskim.

Ponieważ dotacja miejska nie pokrywa kosztów całego remontu elewacji, zakon paulinów na konserwację rzeźb figuralnych w niszach pozyskał środki z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

fot. Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków